دوره 13، شماره 26 - ( پاییز و زمستان 1401 1401 )
جلد 13 شماره 26 صفحات 188-178 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Roradeh H, Safarrad T, Alikhani Kashkaki Z. (2022). Estimation of Probable Maximum Precipitation at Talar Basin of Mazandaran Province using Synoptic Method. jwmr. 13(26), 178-188. doi:10.52547/jwmr.13.26.178
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1193-fa.html
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1193-fa.html
رورده همت اله، صفرراد طاهر، علیخانی کشککی زهرا. تخمین حداکثر بارش محتمل در حوضه تالار استان مازندران به روش همدیدی پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز 1401; 13 (26) :188-178 10.52547/jwmr.13.26.178
دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران
چکیده: (1182 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: شدت، مدت و نوع بارش از جمله داده‌هایی است که در ایجاد سیل اهمیت بالایی دارد. بارش شدید با تبدیل به رواناب، می‌تواند سبب سیلاب و عواقب مصیبت‌باری گردد. اگر بالاترین میزان بارش که باعث ایجاد سیل شده محاسبه شود می‌توان از آن در جهت کاهش اثرات مخرب سیل بهره گرفت. حداکثر بارش محتمل در طول قرن فعلی نسبت به گذشته به علت تغییرات آب‌وهوایی افزایش قابلتوجهی داشته است. برآورد این پارامتر بسیار حائز اهمیت بوده و معمولاً برای کاربردهای مهندسی و تخمین حداکثر سیل محتمل استفاده می‌گردد.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق برآورد حداکثر بارش محتمل حوضه تالار استان مازندران به روش همدیدی موردمطالعه قرار گرفت. از آمار بارش ایستگاه‌های منطقه و روش IDW برای ترسیم نقشه های هم باران استفاده شد.
یافته‌ها: ایستگاه زیرآب با 245/۵ میلی متر بیشترین بارش را در تداوم ۷ روزه ثبت کرد و به‌عنوان مرکز بارش شناسایی شد. با استفاده از دمای نقطه شبنم و سرعت باد، ضریب بیشینه‌سازی طوفان 1/76 محاسبه شد و مقدار حداکثر بارش محتمل برای تداوم یک الی هفت‌روزه به دست آمد که به طور میانگین میزان بارندگی حداکثر بارش محتمل نسبت به بارش‌های ثبت شده 75/96 درصد بیشتر است. بررسی نقشه‌های سطح دریا و تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال در طوفان ۲۶ اسفند ۱۳۹۷ نشان می‌دهد یک کمارتفاع روی ایران مستقر بوده که محور ناوه آن از شرق دریای سیاه شروع شده و تا مرکز ایران ادامه دارد و در غرب آن در روی دریای سیاه پرارتفاع دیده می‌شود که محور پشته آن از شمال دریای سیاه شروع شده و تا جنوب شرق مدیترانه امتداد دارد. ناوه با تاوایی بسیار شدید و پشته قوی در کنارش موجب شکل‌گیری یک بندال شد.
نتیجه‌گیری: استقرار بندال و قرارگیری موج‌های کوتاه در جلوی فرود به شرایط ناپایداری هوا در منطقه افزود. زبانه‌ای از سامانه کم‌فشار در شمال غرب اروپا از روی دریا سیاه و غرب ایران عبور کرد، سپس وارد سواحل جنوبی دریای خزر شد. استقرار کم‌فشار دینامیکی بر روی دریای خزر و شارش رطوبت به منطقه موردمطالعه، موجب تشدید سامانه بارشی شد؛ در نتیجه آن، رطوبت نسبی سواحل شمالی کشور در روزهای ۱۸ و ۱۹ مارس به ۹۰ درصد رسید و در طراحی سازه‌های هیدرولیکی با تاکید بر این طوفان، باید به میزان حداکثر بارش محتمل ۴ الی ۶ روز توجه شود که قویتر از سایر تداومها برآورد شد.
مقدمه و هدف: شدت، مدت و نوع بارش از جمله داده‌هایی است که در ایجاد سیل اهمیت بالایی دارد. بارش شدید با تبدیل به رواناب، می‌تواند سبب سیلاب و عواقب مصیبت‌باری گردد. اگر بالاترین میزان بارش که باعث ایجاد سیل شده محاسبه شود می‌توان از آن در جهت کاهش اثرات مخرب سیل بهره گرفت. حداکثر بارش محتمل در طول قرن فعلی نسبت به گذشته به علت تغییرات آب‌وهوایی افزایش قابلتوجهی داشته است. برآورد این پارامتر بسیار حائز اهمیت بوده و معمولاً برای کاربردهای مهندسی و تخمین حداکثر سیل محتمل استفاده می‌گردد.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق برآورد حداکثر بارش محتمل حوضه تالار استان مازندران به روش همدیدی موردمطالعه قرار گرفت. از آمار بارش ایستگاه‌های منطقه و روش IDW برای ترسیم نقشه های هم باران استفاده شد.
یافته‌ها: ایستگاه زیرآب با 245/۵ میلی متر بیشترین بارش را در تداوم ۷ روزه ثبت کرد و به‌عنوان مرکز بارش شناسایی شد. با استفاده از دمای نقطه شبنم و سرعت باد، ضریب بیشینه‌سازی طوفان 1/76 محاسبه شد و مقدار حداکثر بارش محتمل برای تداوم یک الی هفت‌روزه به دست آمد که به طور میانگین میزان بارندگی حداکثر بارش محتمل نسبت به بارش‌های ثبت شده 75/96 درصد بیشتر است. بررسی نقشه‌های سطح دریا و تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال در طوفان ۲۶ اسفند ۱۳۹۷ نشان می‌دهد یک کمارتفاع روی ایران مستقر بوده که محور ناوه آن از شرق دریای سیاه شروع شده و تا مرکز ایران ادامه دارد و در غرب آن در روی دریای سیاه پرارتفاع دیده می‌شود که محور پشته آن از شمال دریای سیاه شروع شده و تا جنوب شرق مدیترانه امتداد دارد. ناوه با تاوایی بسیار شدید و پشته قوی در کنارش موجب شکل‌گیری یک بندال شد.
نتیجه‌گیری: استقرار بندال و قرارگیری موج‌های کوتاه در جلوی فرود به شرایط ناپایداری هوا در منطقه افزود. زبانه‌ای از سامانه کم‌فشار در شمال غرب اروپا از روی دریا سیاه و غرب ایران عبور کرد، سپس وارد سواحل جنوبی دریای خزر شد. استقرار کم‌فشار دینامیکی بر روی دریای خزر و شارش رطوبت به منطقه موردمطالعه، موجب تشدید سامانه بارشی شد؛ در نتیجه آن، رطوبت نسبی سواحل شمالی کشور در روزهای ۱۸ و ۱۹ مارس به ۹۰ درصد رسید و در طراحی سازه‌های هیدرولیکی با تاکید بر این طوفان، باید به میزان حداکثر بارش محتمل ۴ الی ۶ روز توجه شود که قویتر از سایر تداومها برآورد شد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هيدرولوژی
دریافت: 1401/1/17 | ویرایش نهایی: 1401/11/5 | پذیرش: 1401/2/21 | انتشار: 1401/9/10
دریافت: 1401/1/17 | ویرایش نهایی: 1401/11/5 | پذیرش: 1401/2/21 | انتشار: 1401/9/10
فهرست منابع
1. Abbasi, A. and H. Ghaemi. 2013. Probable maximum precipitation based on synoptic method in Karaj basin. Journal of Geography and Planning, 43: 145-168.
2. Ahmadi, M., H. Lashkari and P. Azimi. 2015. Probable maximum precipitation of 24 hours and its impact on hydrological hazards in the south - west Caspian region. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazarts, 02: 69-83 (In Persian). [DOI:10.18869/acadpub.jsaeh.2.2.69]
3. Azizi, GH. and A. Hanafi. 2017. Estimation of probable maximum precipitation by using synoptic method (Case study: Ajichai basin). Journal of Arid Regions Geographic Studies, 02: 55-77 (In Persian).
4. Bahrami, F., A. Ranjbar Saadat Abadi and A. Fattahi. 2018. Estimating probable maximum precipitation based on synoptic method in GHomrood basin. Journal of Geoghraphical Sciences, 18(50): 61-75 (In Persian). [DOI:10.29252/jgs.18.50.61]
5. Casas, Mc., R. Prohom, M. Gazquez and A. Redano. 2011. Estimation of the probable maximum precipitation in Barcelona (Spain). International Journal of Climatology, 9(31): 1322-1327. [DOI:10.1002/joc.2149]
6. Clavet-Gaumont, J., D. Huard, A. Frigon, K. Koenig and B. Larouche. 2017. Probable maximum flood in a changing climate: An overview for Canadian basins. Journal of Hydrology, 13: 11-25. [DOI:10.1016/j.ejrh.2017.07.003]
7. Collier, C.G. and P.J. Hardaker. 1996. Estimating probable maximum precipitation using a storm model approach. Journal of Hydrology, 183(3-4): 277-306. [DOI:10.1016/0022-1694(95)02953-2]
8. Country Program and Budget Organization. Methods for calculating the probable maximum precipitation and depth-area-duration curves. Criterion 716.
9. Farmanara, S.M. and B. Bakhtiari. 2020. Evaluation of two physical and statistical approaches in probable maximum precipitation Estimatition in Bushehr Province. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 13(6): 1612-1622.
10. Fernando, K. and S. Wickramasuriya. 2011. The hydrometeorological estimation of probable maximum precipitation under varying scenarios in Sri Lanka. International Journal of Climatology, 31(5): 668-676. [DOI:10.1002/joc.2096]
11. Gangrade, S., S. Kao, C.T. T.Dullo, A.J.Kalyanapu and B. Lee Preston. 2019. Ensemble-based flood vulnerability assessment for probable maximum flood in a changing environment. Journal of Hydrology, 576: 342-355. [DOI:10.1016/j.jhydrol.2019.06.027]
12. Gorji, M., M. Raeani Sarjaz and R. Fazloula. 2017. Estimation of maximum possible 24-hour precipitation using local spatial variation in southern Kohgiluyeh-e-Boyerahmad watersheds. Journal of Watershed Management Research, 8(16): 213-222 (In Persian). [DOI:10.29252/jwmr.8.16.213]
13. Hejazi Zadeh, Z. and T. Salehi Pak. 2002. Estimation of the probable maximum precipitation by using synoptic method in the basin of Mamloo dam. Journal of the Faculty of Literature and Humanities (Kharazmi Univercity), 10(35-39): 51-86 (In Persian).
14. Heyman, B., C. Davis and P. Krumpke. 1991. An assessment of worldwide disaster vulnerability. Disaster Management, 4: 3-36.
15. Jahandideh, Z., B. Bakhtiari and K. Ghaderi. 2017. Derivation of depth - area - duration curves for estimating areal h probable maximum precipitation in Fars province (Technical note). Iran - Water Resources Research, 13(2): 99-206 (In Persian).
16. Hansen, E. 1987. Probable maximum precipitation for design floods in the United States. Journal of Hydrology, 96(1-4): 267-278. [DOI:10.1016/0022-1694(87)90158-2]
17. Kjha, A., R. Bloch and J. Almond. 2012. A manual to integrated urban flood risk management for 21th century (cities and flooding). the world bank report washington. [DOI:10.1596/978-0-8213-8866-2]
18. Khalaji Pirbaluti, M and A. Sepas Khah. 2003. Estimating and mapping 24-h probable maximum precipitation by statistical methods as compared to synoptic method for Iran. Journal of Water and Soil Science, 6(1): 1-12 (In Persian).
19. Kim, Y., Y. Kim, W. Yu, S.Oh and K. Jung. 2016. Development of basin-scale PMP estimation method using grid-based rain search method. Procedia Engineering, 154: 1243-1250. [DOI:10.1016/j.proeng.2016.07.450]
20. M.Kleina, N., Rousseaua, A., Iris.Freudigerab, D., Gagnona, P., Frigonc, A., and Ratté-Fortina, C. 2014. Development of a methodology to evaluate probable maximum precipitation (PMP) under changing climate conditions: Application to southern Quebec, Canada. Journal of Hydrology, 519, 3094-3109. [DOI:10.1016/j.jhydrol.2014.10.053]
21. Mojarad, F. and J. Masoompur. 2013. Estimation of probable maximum precipitation by using synoptic method in Kermanshah province. Journal of Arid Regions Geographic Studies, 4(13): 1-16 (in Persian).
22. Moshaverin Khazar. 1994. Phase of justification identification study in Talar basin, scale 1:50.000. General Department of Natural Resources and Watershed Management of Mazandaran Province.
23. Rezacova, D., P. Pesice, and Z. Sokol. 2005. An estimation of the probable maximum precipitation for river basins in the Czech Republic. Atmospheric Research, 1-4(77): 407-421. [DOI:10.1016/j.atmosres.2004.10.011]
24. Rezaee-Pazhand, H and B. Ghahraman. 2006. Estimating maximum daily precipitation by multi-station method: A case study of north Khorasan. Iran-water Resources Research, 2(1): 45-53.
25. Rouhani, H. and R. Leconte. 2018. A methodological framework to assess PMP and PMF in snow-dominated watersheds under changing climate conditions - A case study of three watersheds in Québec (Canada). Journal of Hydrology, 561: 796-809. [DOI:10.1016/j.jhydrol.2018.04.047]
26. RohidasChavan, S. and V. Srinivas. 2016. Regionalization based envelope curves for PMP estimation by Hershfield method. International Journal of Climatology, 37(10): 3767-3779. [DOI:10.1002/joc.4951]
27. Sherif, M., M. Almulla, A. Shetty and K.R.Chowdhury. 2013. Analysis of rainfall, PMP and drought in the United Arab Emirates. International Journal of Climatology, 34(4): 1318-1328. [DOI:10.1002/joc.3768]
28. Singh, A., V. Singh and B. Ar. 2018. Computation of probable maximum precipitation and its uncertainty. Journal of Hydrology, 2(4): 504-514. [DOI:10.15406/ijh.2018.02.00118]
29. Svensson, C. and P. Rakhecha. 1998. Estimation of Probable Maximum Precipitation for Dams in the Hongru River Catchment, China. Theoretical and Applied Climatology, 59(1-2): 79-91. [DOI:10.1007/s007040050014]
30. World Meteorological Organization. 2009. Manual on Estimation of Probable Maximum Precipitation (PMP), (wmo-1045). 1.
31. Yousefi Kebriya, A., M. Nadi and M. Jamei. 2020. Investigation of statistical and geostatistical methods in preparing the rainfall map of Mazandaran Provine. Journal of Watershed Management Research, 12(23): 212-223.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
