دوره 13، شماره 25 - ( بهار و تابستان 1401 1401 )
جلد 13 شماره 25 صفحات 209-197 |
برگشت به فهرست نسخه ها
گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
چکیده: (1793 مشاهده)
مقدمه و هدف: شبکه های اجتماعی برای حکمرانی مدیریت منابع طبیعی با اهمیت میباشد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی نحوه تعاملات و الگوی ارتباطی موجود در میان شبکه نهادهای مرتبط در حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی است.
مواد و روش ها: برای بررسی شبکه اجتماعی حکمرانی، شبکه ی تعاملات همکاری بین نهادها و تشکلهای درگیر در فعالیتهای حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی استان مازندران استخراج گردید. در ابتدا با استفاده از روش پژوهش آرشیوی (مطالعهی منابع مکتوب و تحقیقات پیشین)، مشاهده مستقیم و همچنین مصاحبه غیرساختارمند با افراد متخصص و مطلع در زمینه حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی، تعداد 22 نهاد و تشکلی که به نحوی در فعالیتهای مختلف حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی در سطح استان مازندران مشارکت داشتند، شناسایی شدند و در واقع تعیین کننده مرز اجتماعی شبکه میباشند. جمع آوری داده های لازم برای تشکیل ماتریس شدت روابط همکاری در شبکه همکاری سازمانهای مرتبط با حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی برگرفته از فرآیند انجام مصاحبههای نیمه ساختاریافته و تکمیل پرسشنامههای مربوط انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار UCINET6.631 و Net draw استفاده شده است.
یافته ها: شاخص تراکم پیوند همکاری در حد متوسطی بوده، شاخص تمرکز شبکه بر اساس پیوندهای درونی و بیرونی نشان میدهد در حدود یک سوم از پیوندهای شکل گرفته در انحصار تعداد خاصی از نهادها است. شاخص دوسویگی پیوندها در حد متوسط می باشد. شاخص انتقال یافتگی پیوند همکاری بین نهادهای مربوطه ضعیف می باشد. شاخص میانگین فاصله ژئودزیک یا کوتاه ترین فاصله میان دو کنشگر در این شبکه نشان دهنده سرعت متوسط تا پایین گردش پیوند همکاری در شبکه است. همچنین در منطقه مورد مطالعه تعداد نهادهایی که در زیر گروه مرکزی قرار می گیرند از تعداد نهادهایی که در زیر گروه پیرامونی قرار می گیرند بیشتر است.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق در بخش حوزه مازندران نشان داد، رویکرد بخشی در مدیریت منابع آب منجر به حاکمیت نهادهای خاص شده و در نهایت این رویکرد، اهداف سیاستی را بدون ملاحظه ذینفعان منابع آب تنظیم میکند که باعث تناقض بین ذی نفعان در حکمرانی منابع آب میشود. بنابراین پیشنهاد می گردد تا سازوکارهای قانونی و ترغیبی را برای مشارکت و همکاری بیشتر سازمانهای به حاشیه رانده در فرآیندهای تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرا در قالب عضویت در کارگروه های مشترک، تفاهمنامه های بین دستگاهی، پروژه های مشترک و تبادل منابع بین دستگاهها درسطح استان تدوین گردد تا قدرت میان تمام نهادهای ذینفع توزیع متوازن گردد.
مواد و روش ها: برای بررسی شبکه اجتماعی حکمرانی، شبکه ی تعاملات همکاری بین نهادها و تشکلهای درگیر در فعالیتهای حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی استان مازندران استخراج گردید. در ابتدا با استفاده از روش پژوهش آرشیوی (مطالعهی منابع مکتوب و تحقیقات پیشین)، مشاهده مستقیم و همچنین مصاحبه غیرساختارمند با افراد متخصص و مطلع در زمینه حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی، تعداد 22 نهاد و تشکلی که به نحوی در فعالیتهای مختلف حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی در سطح استان مازندران مشارکت داشتند، شناسایی شدند و در واقع تعیین کننده مرز اجتماعی شبکه میباشند. جمع آوری داده های لازم برای تشکیل ماتریس شدت روابط همکاری در شبکه همکاری سازمانهای مرتبط با حکمرانی مدیریت بهم پیوسته منابع آب کشاورزی برگرفته از فرآیند انجام مصاحبههای نیمه ساختاریافته و تکمیل پرسشنامههای مربوط انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار UCINET6.631 و Net draw استفاده شده است.
یافته ها: شاخص تراکم پیوند همکاری در حد متوسطی بوده، شاخص تمرکز شبکه بر اساس پیوندهای درونی و بیرونی نشان میدهد در حدود یک سوم از پیوندهای شکل گرفته در انحصار تعداد خاصی از نهادها است. شاخص دوسویگی پیوندها در حد متوسط می باشد. شاخص انتقال یافتگی پیوند همکاری بین نهادهای مربوطه ضعیف می باشد. شاخص میانگین فاصله ژئودزیک یا کوتاه ترین فاصله میان دو کنشگر در این شبکه نشان دهنده سرعت متوسط تا پایین گردش پیوند همکاری در شبکه است. همچنین در منطقه مورد مطالعه تعداد نهادهایی که در زیر گروه مرکزی قرار می گیرند از تعداد نهادهایی که در زیر گروه پیرامونی قرار می گیرند بیشتر است.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق در بخش حوزه مازندران نشان داد، رویکرد بخشی در مدیریت منابع آب منجر به حاکمیت نهادهای خاص شده و در نهایت این رویکرد، اهداف سیاستی را بدون ملاحظه ذینفعان منابع آب تنظیم میکند که باعث تناقض بین ذی نفعان در حکمرانی منابع آب میشود. بنابراین پیشنهاد می گردد تا سازوکارهای قانونی و ترغیبی را برای مشارکت و همکاری بیشتر سازمانهای به حاشیه رانده در فرآیندهای تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرا در قالب عضویت در کارگروه های مشترک، تفاهمنامه های بین دستگاهی، پروژه های مشترک و تبادل منابع بین دستگاهها درسطح استان تدوین گردد تا قدرت میان تمام نهادهای ذینفع توزیع متوازن گردد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مديريت حوزه های آبخيز
دریافت: 1400/9/14 | ویرایش نهایی: 1401/4/8 | پذیرش: 1400/10/27 | انتشار: 1401/4/8
دریافت: 1400/9/14 | ویرایش نهایی: 1401/4/8 | پذیرش: 1400/10/27 | انتشار: 1401/4/8
فهرست منابع
1. Afarian, W., M.R. Yazdani, M. Rahimi and M. Ghorbani. 2016. Analysis of power structure networks of organizational actors in water resources management. Iranian Journal of Water Resources Research, 12(3): 129-11 (In Persian).
2. Afrakhteh, H., A. Tahmasebi, F. Azizpour and F. Askari Bazayeh. 2017. Analysis of the Structural Model of Institutional Relations in Rule of Rural Crop Water Resources (Case Study: Rasht County), Planning Studies - Human Settlements, 12(2): 247-229 (In Persian).
3. Akhmouch, A. 2012. Water Governance in Latin America and the Caribbean: A Multilevel Approach. OECD Regional Development Working Papers, 2012 /04. OECD Publishing
https://doi.org/10.1787/5k9crzqk3ttj-en [DOI:10.1787/5k9crzqk3ttj-en. Retrieved 8th August 2017 from.]
4. Araral, E. and J.D. Yu. 2013. Comparative water law, policies, and administration in Asia: evidence from 17 countries. Water Resour. Res. 49: 5307-5316. [DOI:10.1002/wrcr.20414]
5. Arnette, A., C. Zobel, D. Bosch, J. Pease and T. Metcalfe. 2010. Stakeholder ranking of watershed goals with the vector analytic hierarchy process: Effects of participant grouping scenarios. Journal of Environmental Modelling & Software, 25: 1459-1469. [DOI:10.1016/j.envsoft.2009.10.009]
6. Bastani, S. and M. Raeisi. 2011. Network Analysis Method: Using the Total Network Approach in the Study of Open Source Communities, Iranian Journal of Social Studies, No. 2: 57-31.
7. Boazar, M., A. Abdeshahi and M. Yazdanpanah. 2020. Changing rice cropping patterns among farmers as a preventive policy to protect water resources, Journal of Environmental Planning and Management,
https://doi.org/10.1080/09640568.2020.1729705 [DOI:10.1080/09640568.2020.1729705.]
8. Boer de, C. 2012. Contextual water management: A study of governance and implementation processes in local stream restoration projects, in CSTM. 2012, Universiteit Twente: Enschede. 283 Pages.
9. Borgatti, S.P. 2005. Centrality and network flow. Social Networks 27: 55-71. [DOI:10.1016/j.socnet.2004.11.008]
10. Borgatti, S.P., A. Mehra, D.J. Brass and G. Labianca. 2009. Network analysis in the social sciences. Science, 232: 892-895. [DOI:10.1126/science.1165821]
11. Carlsson, L. and A. Sandström. 2008. Network governance of the commons. Int. J. Commons 2, 33-54. [DOI:10.18352/ijc.20]
12. Dado, M. D. and A. Bodemer. 2017. Review of methodological applications of social network analysis in computer-supported collaborative learning. Educational Research Review 22: 159-180. [DOI:10.1016/j.edurev.2017.08.005]
13. Dempwolf, C. S. and L. W. Lyles. 2012. The Uses of Social Network Analysis in Planning: A Review of the Literature, Journal of Planning Literature, 27(1): 3-21, DOI: 10.1177/0885412211411092. [DOI:10.1177/0885412211411092]
14. Ebrahimi, F., m. Ghorbani, A. Malekian, A. salagegheh, A. Alambegi and H. Fahmi. 2019. Social networking, building a shared image and compatibility with water governance. Journal of Watershed Management Research, Year 6. 10, No. 20. pp. 201-211. [DOI:10.29252/jwmr.10.20.201]
15. Ebrahimi, F., M. Ghorbani, A. Melikan, A. Seljukh, A. Alam Beigi and H. Fahmi. 2019. Analysis of the position of stakeholders in the structure of water network governance in Taleghan watershed, Iranian watershed management science and engineering, 13th year, 46: 74-63 (In Persian).
16. Ernstson, H., S. Sörlin and T. Elmqvist. 2008. Social Movements and Ecosystem Services-the Role of Social Network Structure in Protecting and Managing Urban Green areas in Stockholm, Ecology and Society, 13(2), available: http://www. ecologyandsociety.org/vol13/iss2/art39/. [DOI:10.5751/ES-02589-130239]
17. Ferraro, P.J. and M.K. Price. 2013. Using non-pecuniary strategies to influence behavior: evidence from a large-scale field experiment. Rev. Econ. Stat. 95, 64-73. [DOI:10.1162/REST_a_00344]
18. Firouzpoor, M., R. Erfanzadeh, M. Ghorbani and S. Rasekhi. 2016. Social network analysis and structural scheme of social relation among rangeland stakeholders (Case study: Takor village, Noor). Journal of Rangeland, 9 (3): 244-254.
19. Ghorbani, M. and V. Jafarian. 2017. "Social network analysis and natural resources mangemant." University of Tehran 1 (In Persion).
20. Ghorbani, M., L. Avazpour and M. Yousefi. 2015. Analysis and evaluation of social capital in order to increase the resilience of local communities and sustainable landscape management. Journal of Rangeland and Watershed Management, 68 (3): 625-645 (In Persion).
21. Ghorbani, M., S. Naseri and H. A. Alizadeh. 2019. Analysis of organizational cohesion dynamics in order to establish watershed governance, a case study: Sarayan city, South Khorasan, watershed engineering and management, 11(4): 890-879 (In Persion).
22. Golifar, A. 2016. Designing a model of sustainability of the social-ecological system of the aquaculture sector (Case study: El-Barz Dam watershed, Mazandaran province). Tarbiat Modares University PhD Thesis (In Persion).
23. Hanneman, R.A. and M. Riddle. 2005. Introduction to social network methods. University of California Riverside, California, available: http:// www. analytictech. com/networks.pdf.
24. Islami R and A. Rahimi. 2019. Policymaking and Water Crisis in Iran (Persian)]. Quarterly Journal of the Macro and Strategic Policies, 7(3), 410-435.
https://doi.org/10.32598/JMSP.7.3.5 [DOI:10.32598/JMSP.7.3.5.]
25. Jacobson, M., F. Meyer, I. Oia, P. Reddy and H.k. Tropp. 2013. User's guide on assessing water governance. Retrieved from http://www.undp.org/content/undp/en/ home/librarypage/democratic-governance/oslo_governance_centre/user-sguide- on-assessing-water-governance.html.
26. Javeline, D., N. Dolšak and A. Prakash. 2019. Adapting to water impacts of climate change introduction to special issue of climatic change. Climatic Change. [DOI:10.1007/s10584-018-2349-1]
27. Kahil, M.T., A. Dinar and J. Albiac. 2015. Modeling water scarcity and droughts for policy adaptation to climate change in arid and semiarid regions. J. Hydrol 522, 95-109.
https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2014.12.042 [DOI:10.1016/j.jhydrol.2014.12.042.]
28. Kheyroddin, R. and M. Hedayatifard. 2017. The production of exclusive spaces in coastal pre-urban areas: causes and motivations: middle shoreline of Caspian Sea in north of Iran. J. Coast. Conserv. 21 (3): 333-341. [DOI:10.1007/s11852-017-0510-z]
29. Khoshbakht, K. and K. Hammer. 2006. Savadkouh (Iran) - an evolutionary centre for fruit trees and shrubs. Genet. Resour. Crop Evol. 53(3): 641-651. [DOI:10.1007/s10722-005-7467-8]
30. Lester, J.P. and M.L. Goggin. 1998. Back to the future: the rediscovery of implementation studies. Policy Currents, 1998. 8(3): 1-9.
31. Lienert, J., F. Schnetzer and K. Ingold. 2013. Stakeholder analysis combined with socialnetwork analysis provides fine-grained insights into water infrastructure planning processes. Journal of Environmental Management, 125: 134-148. [DOI:10.1016/j.jenvman.2013.03.052]
32. Marin, A. and B. Wellman. 2010. Social network analysis: an introduction. In: Carrington, P., Scott, J. (Eds.), Handbook of Social Network Analysis. Sage, London.
33. Marques, R., F.S. Pinto and J. Miranda. 2016. Redrafting water governance: guiding the way to improve the status quo. Util. Policy 43(3): 1e3. [DOI:10.1016/j.jup.2016.11.002]
34. Ministry of Agriculture Iran. 2015. Iran Agricultural Statistics. Ministry of Agriculture Iran, Department of Planning and Economy. Center for information and communication technology, Tehran.
35. Mirzaei, A., A. Knierim, S. F. Nahavand, S. A. Shokrid and H. Mahmoudie. 2018. Assessment of policy instruments towards improving the water reservoirs'governance in Northern Iran, Agricultural Water Management 211: 48-58. [DOI:10.1016/j.agwat.2018.09.020]
36. Molle, F. 2009. Water scarcity, prices and quotas: A review of evidence on irrigation volumetric pricing. Irrigation and Drainage Systems, 23(1): 43-58. [DOI:10.1007/s10795-009-9065-y]
37. Mollinga, PP. 2008. Water, politics and development: Framing a political sociology of water resources management. Water Alternatives 1(1):7-23.
38. Ostrom, E. 1993. Design principles in long-enduring irrigation institutions. Water Resources Research 29(7): 1907-1912. [DOI:10.1029/92WR02991]
39. Ostrom, E. 2011. Background on the Institutional Analysis and Development Framework. The Policy Studies Journal, 39(1): 7-27. [DOI:10.1111/j.1541-0072.2010.00394.x]
40. Özerol, G. 2013. Aligning the multiplicities in natural resource governance, A study on the Governance of Water and Land Resources in Inrrigated Agriculture, in CSTM. University of Twente: Enschede.
41. Pahl-Wostl, C., G. Holtz, B. Kastens and C. Knieper. 2010. Analyzing complex water governance regimes: the Management and Transition Framework.2010. 13(7): 571-581 DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.envsci.2010.08.006. Environmental Science & Policy. [DOI:10.1016/j.envsci.2010.08.006]
42. Pakmehr, S., M. Yazdanpanah and M. Baradaran. 2020. How collective efficacy makes a difference in responses to water shortage due toclimate change in southwest Iran. Land Use Policy. [DOI:10.1016/j.landusepol.2020.104798]
43. Pereira, C.S. and A.L. Soares. 2007. Improving the quality of collaboration requirements for information management through social networks analysis. International Journal of Information Management, 27(2): 86- 103. [DOI:10.1016/j.ijinfomgt.2006.10.003]
44. Rogers, P. 2006. Water governance, water security and water sustainability. In: Rogers, P., Llamas, M.R., Martínez-Cortina, L. (Eds.), Water Crisis: Myth or Reality? Taylor & Francis, Leiden. [DOI:10.1201/9780367803537]
45. Rosegrant, M.W., C. Ringler and T. Zhu. 2009. Water for agriculture: Maintaining food security under growing scarcity. Annual Review of Environmental Resources, 34, 205-222. [DOI:10.1146/annurev.environ.030308.090351]
46. Salari, F. 2014. Modelling and Analysis of water resources governance network in catchment (case study: Razin catchment in Kermanshah province). Ms.c Dissertation, Department of Natural Resources, Tehran University, 218 p.
47. Salari, F., M. Ghorbani, A. Arash Malekian and H. Fahmi. 2016. Application of social network analysis method in local stakeholder capacity measurement for the establishment of participatory management of water resources) Study area: Sarab Shah Hossein village, Razin watershed, Kermanshah (Iran Water and Soil Research, 74(2): 395-387.
48. Saleth RM. and A. Dinar. 2005. Water institutional reforms: theory and practice. Water Policy 7(1): 1-19. [DOI:10.2166/wp.2005.0001]
49. Stein, C., H. Ernstson and J. Barron, 2011. Physics and Chemistry of the Earth, 36 (2011): 1085-1092. [DOI:10.1016/j.pce.2011.07.083]
50. Tajeri Moghadam, M., H. Raheli, S. Zarifian and M. Yazdanpanah. 2020. The power of the health belief model (HBM) to predict water demand management: A case study of farmers' water conservation in Iran. J. Environ. Manage. 263: 110388. [DOI:10.1016/j.jenvman.2020.110388]
51. Tilman, D., K. G. Cassman, P. A. Matson, R. Naylor and S. Polasky. 2002. Agricultural sustainability and intensive production practices. Nature, 418(6898), 671-677.
https://doi.org/10.1038/nature01014 [DOI:10.1038/nature01014.]
52. Umali, D.L. 1993. Irrigation-induced Salinity: A Growing Problem for Development and the Environment. World Bank Technical Paper 215, Washington, DC: World Bank. [DOI:10.1596/0-8213-2508-6]
53. Vignola, R., T.L. McDanils and W.R. Scholz. 2013. Governance structures for ecosystem-based adaptation: Using policy-network analysis to identify key organizations for bridging information across scales and policy areas. Environmental Science & Policy, 31: 71-84. [DOI:10.1016/j.envsci.2013.03.004]
54. Zamasiya, B., K. Nyikahadzoi and B.B. Mukamuri. 2017. Factors influencing smallholder farmers' behavioural intention towards adaptation to climate change in transitional climatic zones: a case study of Hwedza District in Zimbabwe. Journal Environ. Management, 198: 233-239.
https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2017.04.073 [DOI:10.1016/j.jenvman.2017.04.073.]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |