دوره 10، شماره 20 - ( پاییز و زمستان 1398 )
جلد 10 شماره 20 صفحات 82-72 |
برگشت به فهرست نسخه ها
بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده: (2589 مشاهده)
نیاز به مطالعه ی دقیق و شناخت عوامل مؤثر بر فرسایش آبکندی، به دلیل تخریب خاک و تولید رسوب فراوان، و اثرگذاری عوامل مختلف بر شکل گیری و توسعه ی آن، امری ضروری است. به این منظور در این پژوهش، طول آبکند، مساحت آبخیز در بالای نقطه ی گسترش، شیب پیشانی، درصد سنگ ریزه، خاک لخت، پوشش گیاهی، لاشبرگ، قابلیت هدایت الکتریکی عصاره ی اشباع، اسیدیته، درصد مادهی آلی، نسبت جذبی سدیم، درصد رس، سیلت و شن در 30 آبکند در سال 1396 اندازه گیری شد. به منظور تعیین فاکتورهای تأثیرگذار بر طبقه بندی نمونه ها، تحلیل عاملی با استفاده از نرمافزار SAS (نسخه ی 1/9) انجام پذیرفت. عوامل مؤثر بر گسترش طول آبکندها با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره ی پس رونده و به کمک نرم افزار SPSS (نسخه ی 16)، با در نظر گرفتن طول آبکند به عنوان متغیر وابسته و سایر موارد اندازه گیری شده به عنوان متغیرهای مستقل تعیین شد. نتایج این پژوهش نشان داد عوامل هدایت الکتریکی عصارهی اشباع، مساحت آبخیز گسترش، و درصد خاک لخت، مهمترین نقش را در گسترش طول آبکندها در حوزهی آبخیز قاضیان واقع در شمال استان فارس دارند. لذا پیشنهاد می شود توجه بیشتری به کنترل فرسایش در پیشانی آبکندها داشت و با استقرار پوشش گیاهی سازگار و مقاوم، به کاهش سطوح فاقد پوشش و افزایش ضریب زبری اقدام کرد. همچنین ضروری است در هر منطقه (اقلیم) از کشور یک حوزه ی آبخیز دارای فرسایش آبکندی به طور کامل تجهیز شود و پژوهشهای دقیقتری، بر روی ساختار ذرات خاک، پوشش گیاهی، رژیم و شدت بارش، ارتفاع رواناب، تنش برشی، سرعت جریان، ویژگی های مورفومتریک، نوع شیب و پوشش، مکانیسم ایجاد و گسترش آبکندها و روشهای کنترل فرسایش آبکندی صورت گیرد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
فرسايش خاک و توليد رسوب
دریافت: 1397/4/24 | ویرایش نهایی: 1399/3/27 | پذیرش: 1397/12/7 | انتشار: 1398/10/24
دریافت: 1397/4/24 | ویرایش نهایی: 1399/3/27 | پذیرش: 1397/12/7 | انتشار: 1398/10/24
فهرست منابع
1. Ahmadi, H., A.A. Mohammadi, J. Ghodousi and A. Salajegheh. 2009. Investigation of ffective factors and proposed model for define potential gully head advancement (study area: Hableh Roud drainage basin). Territory (Sarzamin), 5(18): 1-12 (In Persian).
2. Arabghashghaei, Z., D. Nikkami. S. Shadfar and A. Moeini. 2011. Gully erosion zonation in Tarod Firoozkooh watershed. Town And Country Planning, 31(8): 107-119 (In Persian).
3. Choubin, B., O. Rahmati, N. Tahmasebipour, B. Feizizadeh and H.R. Pourghasemi. 2018. Application of fuzzy analytical network process model for analyzing the gully erosion susceptibility; Natural Hazards GIS based Spatial Modeling Using Data Mining Techniques. Springer International Publishing (In press). [DOI:10.1007/978-3-319-73383-8_5]
4. Conoscenti, C., S. Angileri, C. Cappadonia, E. Rotigliano, V. Agnesi and M. Märker. 2014. Gully erosion susceptibility assessment by means of GIS based logistic regression: a case of Sicily (Italy). Geomorphology, 204: 399-411. [DOI:10.1016/j.geomorph.2013.08.021]
5. Gómez-Gutiérrez, A., S. Schnabel, F. Lavado-Contador, J.J. Sanjosé-Blasco, A.D.J. Atkinson, M. Pulido-Fernández, M. Sánchez-Fernández and A. Alfonso-Torreño. 2018. Studying gully erosion processes in rangelands of SW Spain and guiding restoration strategies using the UAV+SfM workflow. Geophysical Research Abstracts, 20: EGU 2018-19157-1.
6. Ehiorobo, J.O., C.O. Izinyon and H.A.P. Audu. 2011. Monitoring of Soil Loss from Erosion Using Geoinformatics and Geotechnical Engineering Methods. International Symposium on Deformation Monitoring, 2-4 November, Hong Kong, China.
7. Entezari, M., A. Maleki. Kh. Moradi and S. Olfati. 2014. Zoning of Gully Erosion in Catchment of Dyreh by Analytical Hierarchy Process (AHP). Journal of Spatial Planning, 17(4): 63-86 (In Persian).
8. Essein, O.E. 2013. Effect of disturbed soil properties on gully growth. Journal of Earth Sciences and Geotechnical Engineering, 3(1): 27-39.
9. Evans, R. 1980. Mechanics of water erosion and their spatial and temporal controls: an empirical view point. In: Kirkby, M.J. and R.P.C. Morgan (eds.) Soil erosion. 109-128 pp., Chichester, Wiley.
10. Igwe, P.U., O.C. Chinedu, E.U. Nlem, C.C. Nwezi and J.C. Ezekwu. 2018. A Review of Landscape Design as a Means of Controlling Gully Erosion. International Journal of Environment, Agriculture and Biotechnology (IJEAB), 3(1): 103-111. [DOI:10.22161/ijeab/3.1.13]
11. Li, Zh., Y. Zhang, Q. Zhu, S. Yang, H. Li and H. Ma. 2017. A gully erosion assessment model for the Chinese Loess Plateau based on changes in gully length and area. Catena, 148(2): 195-203. [DOI:10.1016/j.catena.2016.04.018]
12. Mirzaei, J., F. Nourmohammadi and A. Yousefi. 2014. Assessment of the important Factors on Gully Erosion in Arid and Semi-arid Region in Ilam Province. Environmental Erosion Researches, 13: 17-28 (In Persian).
13. Moghadam, M.R. 2014. Range and Range management. 8th end., Tehran University Press, I.R.Iran, 484 pp (In Persian).
14. Morgan, R.P.C. 1995. Soil erosion and conservation, 2nd end., Longman Press, 198 pp. [DOI:10.1016/0143-6228(94)90066-3]
15. Morgan, R.P.C. and D. Mngomezulu. 2003. Threshold conditions for initiation of valley-side gullies in the middle veld of Swaziland. Catena, 50: 401-414. [DOI:10.1016/S0341-8162(02)00129-7]
16. Nazari Samani, A.A., F. Avazadeh Tavakoli, H. Ahmadi and Gh.R. Rahi. 2014. Determining of Effective Factors on Gully Longitudinal Advancement (Case study: Dareh Koreh Watershed). Journal of Range and Watershed Management, 67(1): 117-126 (In Persian).
17. Nwankwo, C. and H.O. Nwankwoala. 2018. Gully Erosion Susceptibility Mapping in Ikwuano Local Government Area of Abia State, Nigeria Using GIS Techniques. Earth Sciences Malaysia (ESMY), 2(1): 8-15. [DOI:10.26480/esmy.01.2018.08.15]
18. Poesen, J., J. Nachtergaele, G. Verstraeten and C. Valentin. 2003. Gully erosion and environmental change: importance and research needs. Catena, 50: 91-133. [DOI:10.1016/S0341-8162(02)00143-1]
19. Pourghasemi, H.R., S. Yousefi. A. Kornejady and A. Cerdà. 2017. Performance assessment of individual and ensemble data-mining techniques for gully erosion modeling. Science of the Total Environment, 609: 767-775. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2017.07.198]
20. Shahrivar, A., S. Shadfar and B. Adeli. 2017. Assessment of Gully Erosion zoning methods (case study: Abgandi watershed). Iranian Journal of Ecohydrology, 4(1): 119-132 (In Persian).
21. Soleimanpour, S.M. 2012. Investigation and Comparison of Thresholds Controlling Gully Erosion in Different Climates of Fars Province. Ph.D. Thesis, Science and Watershed Engineering, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, I.R.Iran, 594 pp (In Persian).
22. Soleimanpour, S.M., M. Soufi and H. Ahmadi. 2008. Investigating the Factors Affecting Gully Erosion of Sediment Production and Soil Waste in Gouresped region, Fars province. Proceeding of 5th Conference on Engineering Geology and Environment, Tehran, I.R.Iran (In Persian).
23. Soufi, M. 2004. Investigation of morphoclimatic characteristics of gully in Fars province. Final report of the research project, Institute of Soil Conservation and Watershed Management, Tehran, I.R.Iran, 130 pp (In Persian).
24. Spada, C., A. Carpa and A. Gelsomino. 2015. Effects of ephemeral gully erosion on soil degradation in a cultivated area in Sicily. Geophysical Research Abstracts, 17: EGU 2015-1052.
25. Veysi Sartayereh, Ch. and F. Esfandeyari Darabadi. 2015. Investigating the role of slope in the formation and expansion of gully erosion (Case study: Salas Babajani city). Proceeding of the First National Conference on New Achievements in Biosciences and Agriculture, Tehran, I.R.Iran (In Persian).
26. Zamanzadeh, S.M. and M. Ahmadi. 2013. The effect of soil physical and chemical properties on the formation and expansion of gully erosion (case study: Dashtekahoor region, Lamerd). Journal of Quantitative Geomorphological Researches, 2(2): 135-156 (In Persian).
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |