TY - JOUR JF - jwmr JO - jwmr VL - 8 IS - 16 PY - 2018 Y1 - 2018/2/01 TI - Prioritization the critical sub-watersheds based on soil erosion and sediment using Watershed Erosion Response Model (WERM) and morphometric analysis (Case study: Rozechai watershed, West Azerbaijan Province) TT - اولویت‌بندی زیرحوزه‌های بحرانی از لحاظ فرسایش و رسوب با استفاده از مدل پاسخ فرسایش حوزه (WERM) و آنالیز مورفومتری (مطالعه موردی: حوزه آبخیز روضه‌چای، استان آذربایجان غربی) N2 - اولویت‌بندی زیرحوزه‌های بحرانی به‌منظور کنترل رواناب سطحی و فرسایش خاک یکی از مهم‌ترین راهکارهای افزایش کارآمدی عملیات مدیریت آبخیز و تسهیل دستیابی به توسعه پایدار می‌باشد. هدف این پژوهش ارزیابی و اولویت‌بندی 30 واحد هیدرولوژیک از نظر خطر فرسایش در حوزه‌ آبخیز روضه‌چای واقع در غرب استان آذربایجان غربی با مساحت 41/186 کیلومترمربع، با استفاده از آنالیز مورفومتری و مدل پاسخ فرسایش حوزه (WERM) می‌باشد. به‌منظور محاسبه شاخص (WERM) از نقشه‌های کاربری‌اراضی، شیب، فرسایندگی باران استفاده شد. در آنالیز مورفومتری پارامترهای طول جریان، تراکم زهکشی، طول جریان سطحی، ضریب شکل زیرحوزه‌ها، ضریب گردی، ضریب کشیدگی و ضریب فشردگی (در دو دسته پارامترهای خطی و شکلی) محاسبه شدند. سپس اولویت‌بندی هریک از زیرحوزه‌ها از نظر خطر فرسایش با توجه به مقادیر شاخص (WERM) و میانگین کل پارامترهای مورفومتری تعیین گردید. در نهایت نقشه تلفیقی براساس بالا بودن مقادیر شاخص‌های مذکور به‌عنوان اولویت بالاتر مشخص شد و سپس اولویت نهایی و شرایط بحرانی هر زیرحوزه مشخص گردید. نتایج نشان داد که واحدهای هیدرولوژیکی SUB6، SUB2، IB11، IB3 و IB10 به‌ترتیب با شرایط بحرانی‌تر و اولویت بالاتر در انجام عملیات کنترلی و حفاظتی قرار گرفتند. در مجموع، روش مورد استفاده بر مبنای پاسخ آبخیز در حساسیت به فرسایش، با قابلیت می‌تواند در تعیین اولویت انجام عملیات کنترلی در آبخیز مورد استفاده قرار گیرد. در این راستا، توجه به زیرحوزه‌های دارای شرایط بحرانی‌ براساس شرایط توپوگرافی و مورفومتری حوزه و هم‌چنین عوامل فرسایشی طبیعی و انسانی می‌تواند در برنامه‌ریزی و جلوگیری از هدررفت منابع آب و خاک و پیامدهای فرسایش‌ مؤثر واقع شود. SP - 142 EP - 156 AD - KW - Prioritization KW - Critical sub-watershed KW - Morphometric indices KW - Erosion control KW - WERM model UR - http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-911-fa.html DO - 10.29252/jwmr.8.16.142 ER -