@ARTICLE{Dastourani, author = {Farzadmehr, Mahnoosh and Dastourani, Mehdi and Khashei Siuki, Abbas and Jalali Moakhar, Vahidreza and }, title = {Estimating the Saturated Hydraulic Conductivity of Soil Using Gene Expression Programming Method and Comparing It with the Pedotransfer Functions}, volume = {11}, number = {22}, abstract ={هدایت هیدرولیکی اشباع خاک یک ویژگی مهم فیزیکی خاک است که بر حرکت آب در خاک موثر است. از آنجاییکه اندازه‏ گیری این ویژگی به روش‏های مستقیم مزرعه ‏ای و آزمایشگاهی دشوار، زمانبر و هزینه ‏بر است، از روش‏های غیرمستقیم استفاده می ‏شود. هدف از این پژوهش برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع خاک از روی خصوصیات زودیافت خاک به کمک روش برنامه‏ریزی بیان ژن، تعدادی از توابع انتقالی و مدل روزتا و مقایسه آن‏ها با یکدیگر است. در این پژوهش از مجموعه داده‏ای با اطلاعات خاک‏شناسی 151 نمونه خاک که از منطقه ‏ای در بجنورد گردآوری شده بود استفاده شد. ویژگی‏های خاک شامل درصد شن، سیلت، رس، درصد کربن آلی، درصد مواد خنثی ‏شونده، هدایت الکتریکی، رطوبت اشباع، اسیدیته، جرم مخصوص ظاهری و جرم مخصوص حقیقی خاک بود. با استفاده از این ویژگی‏ها به عنوان پارامترهای ورودی به مدل برنامه ‏ریزی بیان ژن، فرآیند مدل‏سازی انجام شد. برنامه‏ ریزی بیان ژن از میان این ویژگی‏ها، تنها از چهار پارامتر درصد شن، سیلت، وزن مخصوص ظاهری و وزن مخصوص حقیقی در تابع ایجاد شده برای برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع استفاده کرد. این مدل با ریشه خطای میانگین مربعات (RMSE) برابر با 2/84 سانتیمتر بر روز و R2 برابر با 0/91 بهترین عملکرد را در مقایسه با سایر توابع انتقالی نشان داد. پس از برنامه‏ریزی بیان ژن، تابع انتقالی جبرو (1992) با جذر میانگین مربعات خطای برابر با 74/4 سانتیمتر بر روز و مقدار R2 برابر 0/82 بهترین تابع انتقالی میان سایر توابع انتقالی و روزتا بود. مدل ساکستون و همکاران (1986) کمترین دقت برآورد هدایت هیدورلیکی اشباع را در میان روش‏های استفاده شده داشت. به دلیل تفاوت داده‏های استفاده شده برای ایجاد هر یک از توابع انتقالی و تغییرات مکانی بالای هدایت هیدرولیکی اشباع، میان روش‏های مختلف مورد استفاده تفاوت زیادی از نظر خطای RMSE، MAE و MBE بود. برای داده ‏های مورد استفاده در این پژوهش برنامه ‏ریزی بیان ژن عملکرد بهتری داشت و تعیین ساختار مدل و پارامترهای موثر برای برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع توسط برنامه، از مزایای آن است. }, URL = {http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1045-fa.html}, eprint = {http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1045-fa.pdf}, journal = {journal of watershed management research}, doi = {10.52547/jwmr.11.22.155}, year = {2020} }