دوره 12، شماره 24 - ( پاییز و زمستان 1400 1400 )
جلد 12 شماره 24 صفحات 44-28 |
برگشت به فهرست نسخه ها
مهندسی منابع طبیعی، آبخیزداری
چکیده: (2228 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: امروزه استفاده از امکانات موجود در جوامع برای جلوگیری از انواع بحرانهای احتمالی و یا کاهش میزان خسارات وارده الزامی هست. برای مقابله با این بحران ها ایجاد مراکز مدیریت بحران با اهدافی چون انجام اقدامات پیشگیرانه، آمادگی و مقابله با بحران، امدادرسانی به مناطق بحران‌زده، اسکان موقت حادثه دیدگان ضروری هست. یکی از چالش های اصلی ایجاد سازمان های مدیریت بحران، مکان‌یابی بهینه آن‌هاست، چراکه قرارگیری این مراکز در مکانی درست و مناسب باعث بالا رفتن کارایی آن‌ها می شود. این پژوهش با هدف مکان‌یابی مناطق بهینه احداث سایت های مدیریت بحران در شهر بابل انجام‌شده است.
مواد و روشها: در این مطالعه،معیارهای مؤثر در مکان‌یابی شامل: شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از کاربری تجاری، درمانی، اداری، انتظامی، مذهبی، آموزشی، فاصله از راه و رودخانه انتخاب گردیده و توسط کارشناسان به روش AHP وزندهی شده است. پس از همسانسازی کلیه لایه های اطلاعاتی، الگوریتم تحلیل سلسله مراتبی و الگوریتم های فازی با هدف یافتن مکان بهینه بر آن‌ها اعمال گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد که در پهنه‌بندی به روش AHP، ۱۶8 هکتار مساحت معادل 5/56 درصد بهترین شرایط را برای ایجاد سایت مدیریت بحران در شهر بابل دارا است و در روش فازی چهار عملگر GAMA, Product, AND, OR استفاده گردید، که عملگر ANDدارای نتیجه بهتری نسبت به دیگر عملگرها بوده است، در عملگر فوق، ۱۰۳ هکتار برابر با 3/4 درصد مساحت شهر مستعد برای ایجاد سایت مدیریت بحران است.
نتیجهگیری: خروجی مدل های طراحی‌شده با روش سلسله مراتبی و منطق فازی باهم متفاوت بوده است. دلیل این تفاوت در نظر گرفتن معیارها بدون دخالت دادن وزن در مدل فازی و در نظر گرفتن لایه ها با وزن مختلف در مدل AHP بوده است. نتایج خروجی مدل AHP به دلیل دخالت دادن نظرات کارشناسی دقیق تر بوده چراکه با وزندهی معیارهای مختلف ترکیب‌شده است.
مقدمه و هدف: امروزه استفاده از امکانات موجود در جوامع برای جلوگیری از انواع بحرانهای احتمالی و یا کاهش میزان خسارات وارده الزامی هست. برای مقابله با این بحران ها ایجاد مراکز مدیریت بحران با اهدافی چون انجام اقدامات پیشگیرانه، آمادگی و مقابله با بحران، امدادرسانی به مناطق بحران‌زده، اسکان موقت حادثه دیدگان ضروری هست. یکی از چالش های اصلی ایجاد سازمان های مدیریت بحران، مکان‌یابی بهینه آن‌هاست، چراکه قرارگیری این مراکز در مکانی درست و مناسب باعث بالا رفتن کارایی آن‌ها می شود. این پژوهش با هدف مکان‌یابی مناطق بهینه احداث سایت های مدیریت بحران در شهر بابل انجام‌شده است.
مواد و روشها: در این مطالعه،معیارهای مؤثر در مکان‌یابی شامل: شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از کاربری تجاری، درمانی، اداری، انتظامی، مذهبی، آموزشی، فاصله از راه و رودخانه انتخاب گردیده و توسط کارشناسان به روش AHP وزندهی شده است. پس از همسانسازی کلیه لایه های اطلاعاتی، الگوریتم تحلیل سلسله مراتبی و الگوریتم های فازی با هدف یافتن مکان بهینه بر آن‌ها اعمال گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد که در پهنه‌بندی به روش AHP، ۱۶8 هکتار مساحت معادل 5/56 درصد بهترین شرایط را برای ایجاد سایت مدیریت بحران در شهر بابل دارا است و در روش فازی چهار عملگر GAMA, Product, AND, OR استفاده گردید، که عملگر ANDدارای نتیجه بهتری نسبت به دیگر عملگرها بوده است، در عملگر فوق، ۱۰۳ هکتار برابر با 3/4 درصد مساحت شهر مستعد برای ایجاد سایت مدیریت بحران است.
نتیجهگیری: خروجی مدل های طراحی‌شده با روش سلسله مراتبی و منطق فازی باهم متفاوت بوده است. دلیل این تفاوت در نظر گرفتن معیارها بدون دخالت دادن وزن در مدل فازی و در نظر گرفتن لایه ها با وزن مختلف در مدل AHP بوده است. نتایج خروجی مدل AHP به دلیل دخالت دادن نظرات کارشناسی دقیق تر بوده چراکه با وزندهی معیارهای مختلف ترکیب‌شده است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سنجش از دور و سامانه های اطلاعات جغرافيايی
دریافت: 1399/11/25 | ویرایش نهایی: 1400/12/3 | پذیرش: 1400/5/23 | انتشار: 1400/6/10
دریافت: 1399/11/25 | ویرایش نهایی: 1400/12/3 | پذیرش: 1400/5/23 | انتشار: 1400/6/10
فهرست منابع
1. Aghamiri, R. and M. Yazdanian. 2009. Comprehensive knowledge of urban development areas: (from Mashhad to Babolsar). Publisher of the Islamic Council of Babolsar Municipality, (In Persian).
2. Aminzadeh, B. and Z. Adeli. 2014. Assessing the vulnerability of urban tissues in the event of an earthquake crisis (Case study: Qazvin city areas). City Identity Journal, 8(20): 5-16 (In Persian).
3. Amiri, F. and J. Abedi Kopaei. 2005. Selection of the most appropriate frequency distribution for predicting maximum instantaneous discharge using AHP method. Third National Conference on Erosion and Sediment, Tehran (In Persian).
4. Asadi Nilvan, O., A. Sadodin, Gh. Karami and V. Sheikh. 2020. Identification of Groundwater Potential Zones using Geographic Information System and Analytical Hierarchy Process (AHP) (Case Study: Hable-rud River Basin-Iran). Journal of Watershed Management Research, 11(21): 36-47 (In Persian).
5. Babagey, N. 2015. Factors Affecting the Growth of Physical Structure of Medium-Sized Cities in Iran (Case Study: Babol). M.Sc. Thesis, Payame Noor University of South Tehran, Iran (In Persian).
6. Barzegar, S., A. Sheykhazami and R. Yazarloo. 2018. Analysis and study of urban hierarchy model in Mazandaran province. Regional Planning Quarterly, 8(30): 77-88 (In Persian).
7. Donevska, K., R. Gorsevski, P.V. Jovanovski and I. Peševski. 2012. Regional non-hazardous landfill site selection by integrating fuzzy logic, AHP and geographic. information systems. Environmental Earth Sciences, 67(1): 121-131. [DOI:10.1007/s12665-011-1485-y]
8. Ghodsipour, H. 2000. Analytic Hierarchy Process (AHP). 1ndedn., Amir Kabir University of Technology, 222 pp (In Persian).
9. Habibi, K. and S. Nazari Abdoil. 2007. Implementation of Hierarchical Analysis Algorithm in GIS Environment for Optimal Location of Urban Public Spaces (Case Study: Sports Spaces in Tehran's Sixth District). Geomatics Conference, National Surveying Organization, Tehran, Iran (In Persian).
10. Hong, L. and Z. Xiaohua. 2011. Study on location selection of multi-objective emergency logistics center based on AHP. Procedia Engineering, 15: 2128- 2132. [DOI:10.1016/j.proeng.2011.08.398]
11. Mehdipour, F., F. Mesgari and M. Saadi. 2007. Pattern for location based on multi-criteria decision methods in GIS. Geomatics Conference, Geological Survey and Mineral Exploration Organization, Tehran, Iran, 86-90 pp (In Persian).
12. Mohammadi, D., H. Jalali and B. Saedi. 2016. Landslide Hazard Zoning Using Fuzzy Hierarchical Analysis with Emphasis on Slope Shape Factors (Case Study: Kamyaran County). Journal: Geography and Development. 43: 191-209 (In Persian).
13. Mohammadi, P. and A. Amid. 2010. Integrated fuzzy VIKOR and fuzzy AHP model for supplier selection in an agile and modular virtual enterprise application of FMCDM on service companies. The Journal of Mathematics and Computer Science, 4(1): 413-434. [DOI:10.22436/jmcs.001.04.19]
14. Mosaffaie, J., M. Kamali, A. Salehpour Jam, K. Shahedi, K. Soleimani and A. Gomrokchi. 2020. Evaluation the Efficiency of AHP Model in Prioritizing of Barajin Sub Watersheds from Flood Potential Viewpoint. Journal of Watershed Management Research, 11(21): 48-58 (In Persian).
15. Nasiri Hendkhaleh, A., M. Hosseini Far and A. Ahmadi. 2016. The Impact of Migration on Urban Development Using SWOT Model, Case Study: Babol. Bi-Quarterly Journal of Urban Ecology Research, 2(14): 55- 66 (In Persian).
16. Rahimi, M. and N. Afsharmanesh. 2019. Locating crisis management support bases using AHP and GIS techniques; (Case study: Shahrbabak). Journal of Natural Environment Hazards, 16 (2): 88-65 (In Persian).
17. Rafe Abdolhadi Semisem, S., R. Shad, H. Etemadfar and M. Ghaemi. 2020. Evaluation of landfills in the city of Karbala using a combination of AHP and TOPSIS methods. 10th National Conference on Environment, Energy and Sustainable Natural Resources.Tehran (In Persian).
18. Saaty, T.L. 1990. An Exposition of the AHP in Reply to the Paper "Remarks on the Ana-lytic Hierarchy Process", Management Science, 36(3): 259-268 pp. [DOI:10.1287/mnsc.36.3.259]
19. Saaty, T.L. 1990. How to make a decision: the analytic hierarchy process, European Journal of Operational Research, 48(15): 9- 26. [DOI:10.1016/0377-2217(90)90057-I]
20. Salari, M., H. Moazed and F. Radmanesh. 2012. Location of municipal waste landfill using AHP_FUZZY model in GIS environment (Case study: Shiraz). Toloo Behdasht, 11(1): 96-109 (In Persian).
21. Shad, R., H. Mesgari and E. Vafaeenezhad. 2009. Design and implementation of applied GIS for locating industrial estates using fuzzy models. Faculty of Engineering, University of Tehran. 43(4): 417-429 pp (In Persian).
22. Shoja Iraqi, M., S. Tavalaii and P. Ziaeian. 2011. Optimal location of crisis management support with using GIS. Quarterly Journal of Regional Urban Studies and Research, 3(10): 41-60 (In Persian).
23. Trivedi, A. and A. Singh. 2017. A hybrid multi-objective decision model for emergency shelter location-relocation projects using fuzzy analytic hierarchy process and goal programming approach. International Journal of Project Management, 35(5): 827-840. [DOI:10.1016/j.ijproman.2016.12.004]
24. UNISDR )United Nations Office for Disaster Risk Reduction(.2012. How to Make Cities More Resilient: A Handbook for Local Government Leaders: A Contribution to the Global Campaign, Making Cities Resilient-My City is Getting Ready! UNISDR.
25. Valibigi, M., M. Saleki and M. Qasemi. 2016. Applying Multi-Criteria Analysis for Optimal Location of Crisis Management Support Bases (Case Study: Baghmisheh Town, Tabriz). Quarterly Journal of Crisis Prevention and Management Knowledge. 6(2): 108-119 (In Persian).
26. Zand Moghaddam, M. 2019. Investigating the location of crisis management bases in District 11 of Tehran Municipality. Quarterly Journal of New Attitudes in Human Geography, 10(4): 314-295 (In Persian).
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |