پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

اگرچه منابع آب زیرزمینی، از دیرباز به ­عنوان یک گزینه مطمئن مورد استفاده انسان بوده است، اما برداشت بی­رویه از آنها به ­خصوص در دشت اردبیل سبب افت کمی و کیفی این منابع شده است. یکی از راه­کارهای مدیریتی منابع آب، شناسایی مناطق آبی با پتانسیل­های مختلف و بهره­ برداری از آنها با توجه به ظرفیت آن­ها می­ باشد. هدف از این مطالعه پتانسیل ­یابی منابع آب زیرزمینی دشت مذکور با استفاده از عوامل مؤثر در تغذیه سفره ­های آب زیرزمینی، از طریق مدل عینی شاخص آنتروپی و همچنین مدل عینی یادگیری ماشینی نایوبیز است. لذا برای پتانسیل­  یابی منابع آب زیرزمینی دشت مورد مطالعه، از پارامترهای طبقات ارتفاعی، شیب زمین، بارش، فاصله از رودخانه، شاخص پوشش گیاهی، خاک­ شناسی، کاربری اراضی، سنگ ­شناسی، عمق آب زیرزمینی و قابلیت انتقال آبخوان دشت مورد نظر استفاده گردید. به ­منظور عینیت بخشیدن هرچه بیشتر به مدل­سازی، پارامترهای طیفی مورد استفاده، با استفاده از روش بهینه ­سازی جنکز کلاس­ بندی شدند. ارزیابی نتایج حاصل از مدل­ها با استفاده از منحنی مشخصه عملکرد سیستم و معیار مساحت زیر منحنی صورت پذیرفت. معیار مساحت زیر منحنی برای مدل­های شاخص آنتروپی و نایوبیز به­ ترتیب ۰/۷۲۸ و ۰/۸۲۱ محاسبه شد که نشانگر توانایی هر دو مدل در پتانسیل­ یابی منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل و برتری مدل نایوبیز نسبت به مدل شاخص آنتروپی می ­باشد. نتایج حاصل از پتانسیل ­یابی دقیق منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل می ­تواند در طرح­ های مدیریت منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از بهره ­کشی بیش از توان آن­ها سازنده باشد.