کلته ، شیخ ، سعدالدین ، نورا ، همتزاده . ارزیابی کارایی مدل فیزیکی LISEM در شبیهسازی آبنمود سیلاب حوزه آبخیز معرف و زوجی کچیک استان گلستان پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز 1389; 1 (2) :83-65
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-217-fa.html
چکیده: (8823 مشاهده)
مدلسازی در ارزیابی و شناخت سیستم آبخیزها از نقطه نظر درک بهتر روند مسائل هیدرولوژیکی و فرسایشی اهمیت ویژهای دارد. در این راستا مدلهای بسیاری برای شبیهسازی فرآیندهای حوزه آبخیز وجود دارد که معمولاً دقیقترین و پیچیدهترین آنها مدلهای با پایه فیزیکی هستند. لیسم نمونهای از مدلهای با مبنای فیزیکی است. این مدل هیدرولوژیکی و فرسایش خاک اولین بار در دهه 1990 در تپه ماهورهای لسی کشور هلند با هدف رسیدن به راهبردهای مدیریت پایدار طراحی و ساخته شد و براساس شبکه سلولی و در مقیاس حوزه آبخیز عمل میکند و عملکرد آن محدود به وقایع رگباری است. اراضی تپه ماهوری حاصلخیز شرق استان گلستان به دلیل وجود سازندهای لسی ضخیم، رشد جمعیت، استفاده بیش از حد از زمین و شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه دچار رخنمون فرسایشهای شیاری، خندقی و آبراههای در سطح وسیع و وقوع سیلابهای مخرب در منطقه میباشد. توجه به شرایط مذکور و خساراتهای مالی و جانی فراوان در منطقه اهمیت شناخت منطقه را از نظر مدیریت پایدار منابع آب و خاک نشان میدهد. به دلیل تشابه نسبی شرایط ادافیکی و اقلیمی این منطقه با اراضی تپه ماهوری لسی جنوب هلند که مدل لیسم برای آنجا طراحی شده است، در این تحقیق سعی گردید کارایی بخش هیدرولوژیکی مدل شبیهسازی لیسم که پیش نیاز بخش فرسایش آبی آن نیز میباشد برای حوزه آبخیز کچیک که یک حوزه معرف و زوجی و مجهز به سیستمهای پایش گوناگون میباشد ارزیابی گردد. نتایج حاصل از کاربرد این مدل در حوزه آبخیز کچیک نشان میدهد که همبستگی خوبی (بیش از 80 درصد) بین آبنمودهای مشاهداتی و آبنمودهای شبیهسازی وجود دارد. به ویژه این که از نظر خصوصیات مهم آبنمود همچون: دبی اوج لحظهای، حجم رواناب و زمان رسیدن به دبی اوج بین آبنمودهای مشاهداتی و برآوردی تطابق خوبی مشاهده میشود. این نتایج بیانگر کارآیی مناسب این مدل در شبیهسازی فرآیند بارش- رواناب حوزه آبخیز کچیک میباشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1392/6/25