پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

      تأثیراتی که عوامل زنده و غیرزنده بر حوزه­های آبخیز در شرایط طبیعی می­گذارند، باعث ایجاد تغییرات مثبت و منفی زیادی در آن می­گردند. زمین­لغزش­ها که عامل فیزیکی است، یکی از تبعات منفی در این حوزه­ها محسوب می­شوند. از جمله مناطق مستعد در بروز این عامل طبیعی، حوزه آبخیز ماسوله در شمال کشور است. به منظور پهنه­بندی خطر زمین­لغزش از روش دمپستر- شیفر بر اساس 14 عامل مؤثر که شامل زمین­شناسی، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از گسل، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه، فاصله از آغل دام، شاخص قدرت رودخانه، شاخص ترکیب توپوگرافی، وضعیت مرتع، بافت خاک، بارندگی و کاربری اراضی است. نتایج نشان داد، عوامل سازند زمین­شناسی و فاصله از آغل نقش مهمی در ایجاد خطر زمین­لغزش منطقه داشته­اند. چرای بیش از حد، خارج از فصل، زودتر از مؤعد، خروج دیرهنگام دام و نیز دام مازاد از عوامل زنده مستقیم تأثیرگذار بر وضعیت پوشش­گیاهی، نقش توأمان ایجاد خطر زمین­لغزش را داشته­اند. هم­چنین یافته‌ها نشان می‌دهد ارتباط تنگاتنگی بین وقوع زمین­لغزش­ها و میزان بارندگی وجود دارد. از طرفی، در نقاطی از منطقه مورد مطالعه که سطح خاک لخت، شدت دام­گذاری بالا و میزان بارندگی نیز حداکثر بوده است، زمین­لغزش­های متعددی به وقوع پیوسته است. نتایج ارزیابی مدل دمپستر- شیفر با استفاده از روش ROC دقت بالایی را برای تحلیل خطر زمین­لغزش در منطقه مورد مطالعه نشان داد. لذا توجه به عوامل مؤثر بر خطر زمین لغزش و آگاهی از وضعیت آن در هر منطقه، ابزاری اثرگذار بر مدیریت جامع حوزه­های آبخیز می­تواند نقش مهمی ایفا نماید.