1- دانشگاه علوم کشاورزی و متابع طبیعی ساری
چکیده: (17 مشاهده)
مقدمه: مقوله پایش و ارزیابی یکی از ارکان اساسی اجرای پروژهای آبخیزداری بوده که به عنوان ابزاری برای بررسی میزان اثربخشی آنها به شمار میرود. هدف از این پژوهش نیز ارزیابی اثر اقدامات آبخیزداری در قبل و بعد از اجرای پروژه بر وضعیت عمومی حوزه آبخیز لنگر 1 می باشد. که در طول مقاله بررسی شده است.
مواد و روشها: اثربخشی پروژههای آبخیزداری اجراشده با در نظر گرفتن فاکتورهایی از قبیل فرسایش و رسوب، تغییر کاربری، دبی پیک و حجم سیلاب، مسائل اقتصادی آبخیزنشینان و تغییرات پوشش گیاهی در قبل و بعد از اجرای این پروژه ها ( بین سالهای 1388 تا 1400) با استفاده از تصاویر ماهوارهای، بازدیدهای میدانی و دریافت دادهها از اداره کل منابع طبیعی استان مازندارن – ساری، در حوزه آبخیز لنگر 1 استان مازندران، مورد پایش و ارزیابی قرار گرفتند.
یافتهها: نتایج نشان داد که اجرای عملیات بیولوژیکی و مکانیکی در کل حوضه باعث کاهش 89/17 و 94/25 درصدی نرخ فرسایش و رسوب، افزایش 30 درصدی شاخص پوشش گیاهی متراکم، کاهش 18/1178 میلیون مترمکعبی حجم سیلاب و افزایش نرخ سود به هزینه 12/1 آبخیزنشینان شده است. با توجه به نتایج به¬دست آمده پیشنهاد میشود اجرای عملیات بیولوژیک و مکانیکی با رعایت شیوه الگوی کشت و مسائل اقتصادی و اجتماعی در سطح حوضه گسترش یابد.
نتیجهگیری: اجرای طرح های آبخیزداری در حوضه آبخیز یکی از مهمترین عوامل در حفاظت اراضی، کاهش فرسایش خاک و سیل خیزی و افزایش سطح زیرکشت و رونق ساکنین خواهد شد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مديريت حوزه های آبخيز دریافت: 1401/9/19 | پذیرش: 1402/5/4