دوره 11، شماره 22 - ( پاییز و زمستان 1399 )
جلد 11 شماره 22 صفحات 141-132 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ekhtesasi M R, Jafari M, Fatahi Ardakani A. (2020). Economic Prioritization of Watershed Management Projects Based on the Impact on Water, Soil and Plant Resources. jwmr. 11(22), 132-141. doi:10.52547/jwmr.11.22.132
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1016-fa.html
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1016-fa.html
اختصاصی محمدرضا، جعفری مینا، فتاحی اردکانی احمد. اولویت بندی اقتصادی پروژه های آبخیزداری بر اساس میزان تاثیر بر منابع آب، خاک و گیاه پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز 1399; 11 (22) :141-132 10.52547/jwmr.11.22.132
، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، ایران
چکیده: (2228 مشاهده)
در منابع طبیعی به دلیل نامشخص بودن ارزشهای غیرمصرفی منابع، کمتر به ارزیابی های اقتصادی پرداخته می شود. در مطالعه حاضر به ارزشگذاری منابع آب، خاک و گیاه در پروژه های آبخیزداری و پرسشگری از خبرگان پرداخته شده تا امکان ارزیابی و اولویت بندی پروژه ها از نظر اقتصادی فراهم شود. سه زیرحوزه از زیرحوزه های پارسل A سد قشلاق سنندج که در هر کدام یکی از عملیات مکانیکی، بیولوژیکی و بیومکانیکی اجرا شده به عنوان حوزه های مطالعاتی انتخاب شدند. بر اساس دستورالعمل سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری مقدار هر یک از منابع آب، خاک و گیاه ناشی از پروژه ها برآورد شد. با داشتن ارزش ریالی هر واحد از منابع و محاسبه درآمدها و هزینه ها، نسبت درآمد به هزینه و قیمت تمام شده هر واحد از منابع در هر پروژه بدست آمد. سپس پرسشنامه های ماتریس مقایسه زوجی طراحی و اقتصاد آب، خاک و گیاه به عنوان معیار و پروژه های آبخیزداری به عنوان زیرمعیارها تعیین شدند. ارجحیت با پروژه ای است که نسبت به دیگری منابع بیشتری را با هزینه کمتر حفاظت کند. پرسشنامه بین خبرگان توزیع و داده ها با تحلیل سلسله مراتبی آنالیز شد. نتایج پرسشگری از خبرگان و ارزش گذاری ریالی منابع مقایسه شدند. نتایج نشان داد با اینکه خبرگان روشهای مکانیکی را از نظر اقتصادی در اولویت اول قرار داده اند اما بیولوژیکی با نسبت درآمد به هزینه 2/2 در اولویت اول است و قیمت تمام شدهی هر مترمکعب آب در پروژه مکانیکی نسبت به پروژه های بیولوژیکی بیشتر، در پروژه مکانیکی 1/4، پروژه بیولوژیکی 1/2 برابر قیمت هرمترمکعب آب در منطقه بدست آمد. قیمت خاک و گیاه نیز به این ترتیب محاسبه و پروژه بیولوژیکی در اولویت اول از نظر اقتصادی قرار گرفت. بنابراین برخلاف نظر خبرگان آبخیزدار و برخلاف مطالعات تفصیلی-اجرایی، اولویت باید با پروژه های بیولوژیکی باشد که با هزینه کمتر تاثیر بیشتری روی منابع دارد. پروژه های مکانیکی می بایست به مناطقی با وضعیت بحرانی سیل با شرط اجرای عملیات بیولوژیک در بالادست محدود شود.
واژه‌های کلیدی: اولویت بندی پروژه ها، پرسشگری از خبرگان، تحلیل سلسله مراتبی، حوزه ی سد قشلاق سنندج، قیمت تمام شده ی آب
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
مديريت حوزه های آبخيز
دریافت: 1398/2/12 | ویرایش نهایی: 1399/12/13 | پذیرش: 1398/7/23 | انتشار: 1399/12/13
دریافت: 1398/2/12 | ویرایش نهایی: 1399/12/13 | پذیرش: 1398/7/23 | انتشار: 1399/12/13
فهرست منابع
1. Ahmadi mirghaed, F., B. Souri and M. Pirbavaghar. 2013. Evaluating the environmental capacity of the territory for the development of rangeland User (case study Parcel A of Gheshlag Dam Basin), Journal of Grassland and Watershed Management, 66(3): 322-334 (In Persian).
2. Ahmadi, H., A. Ismailia, S. Feyznia and M. Shariat Jafari. 2004. Zonation of hazard mass movement using multivariate regression (MR) and Analytical Hierarchy Process (AHP) in Germi Chai watershed, Iranian Journal of Natural Resources, 56(4): 323-336 (In Persian).
3. Ahmadpour, A., G.A. Heshmati and R. Jolae. 2018. Economic evaluation of recreational value in the degraded rangelands of Sohan Chenaran watershed. Agricultural Economics Research, 10(4): 39-58 (In Persian).
4. American Institute of Certified Public Accountants, AICPA. 1998. Accounting and auditing of agricultural production units and agricultural cooperatives, translated by Mohammad Ali Ghavami, 2003, Tehran, Auditing Organization, 146 pp (In Persian).
5. Ananda, J. 2007. Implementing participatory decision making in forest planning, Environmental management, 39: 534-544. [DOI:10.1007/s00267-006-0031-2]
6. Asadi Nalivan, O., M. Mohseni Saravi, G. Zahedi Amiri and A.A. Nazari Samani. 2015. Comparison of two methods of IUCN and watershed, range and forest management in assessing watershed sustainability (case study: Talleghan-Zeidasht). Journal of Watershed Management Research, 6(11): 73-89.
7. Asadi Nelivan, O., M. Mohseni Saravi, GH. Zahedi Amiri and A. Nazari Samani. 2016. Application of the A method in assessing the stability of the watershed (Case study: Taleghan-Zidashht watershed) Pasture and Watershed Management, Iranian Journal of Natural Resources, 69 (3). 543-559 (In Persian).
8. Bazrafkan, A., A. Mohammadifar and M. Ekhtesasi. 2014. Application of Group Decision-Making models in natural resources management, Sobah Expectancy, First Edition, 237 pp (In Persian).
9. Changa, K.F., C.M. Chiangb and P.C. Chouc. 2007. Adapting aspects of GB Tool 200'searching for suitabilityin Taiwan, Building and Environment, 42: 310-316. [DOI:10.1016/j.buildenv.2005.08.015]
10. Dambatta, A., B.A. Farmani, A. Javadi and B.M. Evans. 2009. The Analytical Hierarchy Process (AHP) for continental land management. Advanced Engineering Informatics, 23(4): 433-441. [DOI:10.1016/j.aei.2009.06.006]
11. Destegigure, J.E., J. Duberstein and V. Lopes. 2003. Proceedings of the 1st Interagency Conference on Research on the Watersheds, US Department of Agriculture, Agricultural Research Service, Benson, Arizona, 227 pp.
12. El-Awar, F.A., M.K. Makke, R.A. Zurayk and R.H. Mohtar. 2008. A hydro-spatial hierarchical method for siting water harvesting in reservior of dry area. Applied Engineering in Agriculture, 16(4): 395-404. [DOI:10.13031/2013.5223]
13. Hwang, C. and K. Yoon. 1981. Multiple attribute decision making, in lecture notes in economics and mathematical systems 186: Springer-Verlag, Berlin. [DOI:10.1007/978-3-642-48318-9]
14. Khaledian, H. and B. Khedri Tazhan. 2005. Economic effects of watershed management on soil erosion in Gheshlagh watershed, Sanandaj; Third National Conference on Erosion and Sediment; Soil and Water Conservation Research Center of Iran, Tehran, Iran, 1-5 (In Persian).
15. Malczewski, J. 1999. GIS and Multi-criteria Decision Analysis. John Wiley and Sons, New York, 58, 275 pp.
16. Malczewski, J. 2006. GIS-based multicriteria decision analysis: a survey of the literature. International Journal of Geographical Information Science, 20(7): 703-726. [DOI:10.1080/13658810600661508]
17. Mohamadi, S. 2018. Prioritization of sub-catchments for operation of watershed management projects via multi-criteria decision making techniques (CaseStudy: AsyabjofethWatershed). Journal of Watershed Management Research, 10(18): 36-46 (In Persian). [DOI:10.29252/jwmr.9.18.36]
18. Naderi, N. 2008. Model for watershed management to reduce the risk of soil erosion using the Analytical Hierarchy Process (study area: Afjeh watershed). M.Sc. Thesis, Azad University Research Unit. 120 pp.
19. Ovandoa, P. and R. Brouwerb. 2019. A review of economic approaches modeling the complex interactions between forest management and watershed services, Forest Policy and Economics, 100: 164-176. [DOI:10.1016/j.forpol.2018.12.007]
20. Pirani, F.J. and S.A. Mousavi. 2016. Integrating socio-economic and biophysical data to enhance watershed management and planning, Journal of Hydrology, doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.jhydrol. 2016.05.072.
21. Rastegar, Sh., H. Barani, A. Darijani, V. Bardishaikh, J. Ghorbani and M. Ghorbani. 2016. Estimation of direct economic value of soil conservation function of rangeland vegetation (case study: Nurrood Basin rangelands), Journal of Watershed Management, 6(11): 171-181 (In Persian).
22. Saaty, T.L. 1980. The analytical hierarchy process, planning priority. Resource Allocation, RWS Publication, USA. 287 pp.
23. Salamat, V., A. Najafinejad, M. Onagh and A. Sadodin. 2014. Prioritizing the watersheds in order to manage them using a multi-criteria decision making approach in a number of Gorganroud and Ghareh Souh watersheds, a thesis for obtaining a master's degree in Watershed Management, Rangeland and Watershed Management Faculty, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, (In Persian).
24. Setlhogile, T., J. Arntzen and O.B. Pule. 2017. Economic accounting of water: The Botswana experience, Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, (100): 287-295. [DOI:10.1016/j.pce.2016.10.007]
25. Witlox, F. 2005. Expert system in land-use planning: An overview. Journal Expert systems with Applications, 29: 437-445. [DOI:10.1016/j.eswa.2005.04.041]
26. Xu, H., D. Brown, M. Moore and W. Currie. 2018. Optimizing spatial land management to balance water quality and economic returns in a Lake Erie watershed, Ecological Economics, 145: 104-114. [DOI:10.1016/j.ecolecon.2017.08.015]
27. Zare, M. and A.A Nazari Samani. 2011. Landslide hazard prediction based on statistical AHP and combination methods (case study: Vaz watershed). Watershed Management Journal, 2(4): 57-72 (In Persian).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
