پاییز و زمستان 1400
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (376 مشاهده)
بار رسوب آبراهه اغلب به‌عنوان یک منبع و شاخص مهم در تغییرات غلظت عناصر ژئوشیمیایی و میزان تأثیرات انسانی عمل می‌کند. در این پژوهش غلظت فلزات سنگین در رسوبات بستر در حوزه آبخیز خامسان مورد بررسی قرار گرفت. در طول آبراهه اصلی از سراب تا پایاب 10 نمونه از رسوب بستر برداشت شد و غلظت فلزات سنگین شامل برلیم، کروم، نیکل، مس، روی، آرسنیک، سلنیم، کادمیم، جیوه، تالیم و سرب با استفاده از ICP-MS اندازهگیری شد. سپس شاخصهای عامل آلودگی، درجه آلودگی، درجه آلودگی اصلاح‌شده، بار آلودگی و تجمع زمینی محاسبه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بر اساس شاخصهای بررسی‌شده هیچ‌یک از نمونههای رسوب بستر آبراهه از سراب تا پایاب آلوده نیستند. هم‌چنین برای تعیین شدت تغییرات غلظت فلزات سنگین در جهت پایاب رودخانه از شاخص درصد تغییرات استفاده شد. نتایج هم‌چنین نشان داد که کاهش شیب آبراهه و افزایش تراکم پوشش گیاهی حاشیه آبراهه در کاهش غلظت فلزات سنگین به سمت پایاب و هم‌چنین خنثی کردن اثر منطقه مسکونی مؤثر بوده است. در این رابطه عناصر سمی مانند سلنیم، کادمیم، جیوه و آرسنیک حدود 40 درصد در جهت پایاب کاهش پیدا کرده است و تأثیر بندهای اصلاحی نیز در کاهش انتقال عناصر سرب، روی، کادمیم، مس و سلنیم همراه با رسوب بستر مورد تأیید قرار گرفت. نتایج هم‌چنین نشان داد که بعد از پیوستن آب قنات به آبراهه اصلی، غلظت فلزات سنگین در رسوبات بستر افزایش یافت و بیش‌ترین افزایش با مقادیر 1/116، 3/114، 0/100 و 5/79 درصد به ترتیب در سلنیم، کادمیم، جیوه و برلیم مشاهده شد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
ساير موضوعات وابسته به مديريت حوزه آبخيز
دریافت: 1399/8/25 | ویرایش نهایی: 1400/6/21 | پذیرش: 1399/11/19 | انتشار: 1400/6/10
دریافت: 1399/8/25 | ویرایش نهایی: 1400/6/21 | پذیرش: 1399/11/19 | انتشار: 1400/6/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
