دوره 13، شماره 25 - ( بهار و تابستان 1401 1401 )
جلد 13 شماره 25 صفحات 49-40 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
madanchi P, shahedi K, saidian H. (2022). Investigation of the Effect of Watershed Management Operations on Erosion Change and Sedimentation Class, using MPSIAC Experimental Model in Semi-Arid Regions. J Watershed Manage Res. 13(25), 40-49. doi:10.52547/jwmr.13.25.40
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1133-fa.html
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1133-fa.html
معدنچی پیمان، شاهدی کاکا، سعیدیان حمزه. بررسی تاثیر عملیات آبخیزداری بر تغییر فرسایش و کلاس رسوبدهی، با استفاده از مدل تجربی MPSIAC در مناطق نیمه خشک پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز 1401; 13 (25) :49-40 10.52547/jwmr.13.25.40
1- بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی
2- گروه آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
2- گروه آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده: (1893 مشاهده)
مقدمه و هدف: فرسایش خاک از جمله فرآیندهایی است که منابع آب و خاک کشور ما را به صورت مستقیم و غیر مستقیم شدیدا تهدید می کند. هر چند این پدیده طبیعی بوده و جلوگیری از آن امکان پذیر نمی باشد، لیکن شناخت تمام فرآیندهای فرسایش و عواملی که در تولید رسوب ومیزان فرسایش حوزه های آبخیز دخیل هستند بسیار مهم می باشد. هدف این تحقیق ارزیابی اثرات عملیات حفاظتی بر روی تغییر فرسایش و کلاس رسوبدهی زیر حوضه های آبخیز درهمرید میباشد.
مواد و روش ها: منطقه موردمطالعه در حوزه آبخیز دره مرید قرارگرفته است که از زیر حوضه های هلیل رود در شهرستان بافت بخش مرکزی، دهستان کیسکان روستای دره مرید در استان کرمان واقع شده است، در این مطالعه از روش محاسبه مجدد بعضی از پارامترهای مدل MPSIAC قبل و بعد از اجرای عملیات حفاظتی استفاده شد. بعد از تعیین محلهای اجرای عملیات حفاظتی اقدام به تهیه نقشه های توصیفی از عوامل مدل تجربی در زمان قبل و بعد از اجرای عملیات حفاظتی گردید و سپس مقدار رسوب قبل و بعد از عملیات حفاظتی در هر زیرحوضه محاسبه شد.
یافته ها: میزان رسوب در زیرحوضه های شماره 1، 2، 3، 4 و کل حوضه به ترتیب از 1094/05، 697/60، 670/25، 576/88 و 932/42 به 516/79، 386/70، 398/47، 444/81 و 663/35 مترمکعب در کیلومتر مربع و یا به عبارت دیگر مقدار رسوب به ترتیب در زیر حوضه های شماره 1، 2، 3، 4 و کل حوضه 52/77، 44/57، 40/55، 22/89 و 28/86 درصد تقلیل پیدا کرد. در مورد کلاس رسوبدهی نتایج نشان داد که در زیرحوضه های 2، 3 و 4 کلاس رسوبدهی از درجه 4 به درجه 3 تقلیل پیدا کرده و در زیرحوضه 1 و کل حوضه کلاس رسوبدهی از نوع درجه 3 بوده و تغییری حاصل نشده است.
نتیجه گیری: بعد از اطمینان از نرمال بودن داده ها به روش کلومو-اسمیرنوف با استفاده از شاخص‌های آماری توصیفی و آزمون T جفتی در نرم افزار SPSS17 به تجزیه وتحلیل نتایج و بررسی معنی داری تغییرات پرداخته شد. نتایج تحلیل آماری نشان داد که اختلاف میانگینها صفر نمی باشد و در نتیجه فرض صفر رد میشود. به عبارت دیگر با توجه به مقدار میانگین ها اجرای عملیات حفاظتی تاثیر مثبت بر روی کاهش کلاس رسوبدهی و مقدار فرسایش داشته است و داده ها در سطح 95 درصد، از 79 درصد همبستگی برخوردار بودند.
مواد و روش ها: منطقه موردمطالعه در حوزه آبخیز دره مرید قرارگرفته است که از زیر حوضه های هلیل رود در شهرستان بافت بخش مرکزی، دهستان کیسکان روستای دره مرید در استان کرمان واقع شده است، در این مطالعه از روش محاسبه مجدد بعضی از پارامترهای مدل MPSIAC قبل و بعد از اجرای عملیات حفاظتی استفاده شد. بعد از تعیین محلهای اجرای عملیات حفاظتی اقدام به تهیه نقشه های توصیفی از عوامل مدل تجربی در زمان قبل و بعد از اجرای عملیات حفاظتی گردید و سپس مقدار رسوب قبل و بعد از عملیات حفاظتی در هر زیرحوضه محاسبه شد.
یافته ها: میزان رسوب در زیرحوضه های شماره 1، 2، 3، 4 و کل حوضه به ترتیب از 1094/05، 697/60، 670/25، 576/88 و 932/42 به 516/79، 386/70، 398/47، 444/81 و 663/35 مترمکعب در کیلومتر مربع و یا به عبارت دیگر مقدار رسوب به ترتیب در زیر حوضه های شماره 1، 2، 3، 4 و کل حوضه 52/77، 44/57، 40/55، 22/89 و 28/86 درصد تقلیل پیدا کرد. در مورد کلاس رسوبدهی نتایج نشان داد که در زیرحوضه های 2، 3 و 4 کلاس رسوبدهی از درجه 4 به درجه 3 تقلیل پیدا کرده و در زیرحوضه 1 و کل حوضه کلاس رسوبدهی از نوع درجه 3 بوده و تغییری حاصل نشده است.
نتیجه گیری: بعد از اطمینان از نرمال بودن داده ها به روش کلومو-اسمیرنوف با استفاده از شاخص‌های آماری توصیفی و آزمون T جفتی در نرم افزار SPSS17 به تجزیه وتحلیل نتایج و بررسی معنی داری تغییرات پرداخته شد. نتایج تحلیل آماری نشان داد که اختلاف میانگینها صفر نمی باشد و در نتیجه فرض صفر رد میشود. به عبارت دیگر با توجه به مقدار میانگین ها اجرای عملیات حفاظتی تاثیر مثبت بر روی کاهش کلاس رسوبدهی و مقدار فرسایش داشته است و داده ها در سطح 95 درصد، از 79 درصد همبستگی برخوردار بودند.
فهرست منابع
1. Abdullah, M., R. Feagin and L. Musawi. 2017. The use of spatial empirical models to estimate soil erosion in arid ecosystems. Environmental monitoring and assessment. 189(2): 1-17 (In Persion). [DOI:10.1007/s10661-017-5784-y]
2. Afshani, S.A.R., M. Norian and M. Mahdavi Zafarghandi. 2010. SPSS17 Applied Referenc. 3nd end. Bisheh Press, Tehran, IRAN, 437 pp.
3. Agriculture, Jahad Organization. 1999. Integrated Studies of Dareh Morid Watershed. Kerman Agriculture, Jahad Organization, 86 pp.
4. Ahmadi, H. and A. Mohammadi. 2010. Evaluation of Sediment of EPM and PSIAC Models Using Geomorphology Method (case study: Dehnamak Watershed). Range and Desert Research, 17(3): 340-352 (In Persian).
5. Ahmadi, H., M.R. Servati and A.M. Noormohamady. 2011. Sediment And Erosion Estimation Using EPM And MPSIAC, Using Geomorphological Method And GIS In Baghareh (Torbate Heydarieh) Catchment Basin, Journal of Geographical Science, 14: 24-33. (In Persian).
6. Amini, S. 2010. Estimation of erosion and sediment yield of Ekbatan dam drainage basin with EPM,using GIS. Earth sciences. 2: 173-180 (In Persian).
7. Amiri, F., H. Arzani, M.R. Chaichi, J. Khajehuddin and M. Frahpour. 2009. Efficiency of mpsiac and epm models for assessment soil erosion in range suitability. Rangeland, 1(3): 138-154 (In Persian).
8. Anache, J.A., C.G. Bacchi and T. Alves-Sobrinho. 2014. Modeling of (R) USLE C-factor for pasture as a function of normalized difference vegetation index. Eur International Journal Science Technology, 3(9): 214-221.
9. Borooshke, E. and M. Arabkhedri. 2015. Evaluation of MPSIAC and EPM Empirical Models in Western Azarbaijan Province Bassed on Sediment Surveying behind Small Dames. Watershed Engineering and Management, 7(3): 265-273 (In Persian).
10. Divsalar, A. et al. 2012. Assessment of sediment and the environment factors affecting the Erosion Using MPSIAC in GIS (case study: Soleghan watershed, Qom province). Journal of Watershed Management Research, 4(7): 101-113 (In Persian).
11. Efthimiou, N. and E. Lykoudi. 2016. Soil erosion estimation using the EPM model. Bulletin of the Geological Society of Greece. 50(1): 305-314. [DOI:10.12681/bgsg.11731]
12. El Mouatassime, S., A. Boukdir, I. Karaoui, G. Skataric, M. Nacka, A. Khaledi Darvishan and V. Spalevic. 2019. Modeling of soil erosion processes and runoff for sustainable watershed management: Case study Oued el Abid Watershed, Morocco. Poljoprivredai Sumarstvo, 65(4): 241-250. [DOI:10.17707/AgricultForest.65.4.22]
13. FAO, 1976. Conservation in arid and semi-arid zones. Food and Agriculture Organization of the United Nations, chapter3, 20 pp.
14. Isazadeh, L., R. Sokouti, M. Homaee and E. Pazira. 2012. Comparison of empirical models to estimate soil erosion and sediment yield in micro catchments. Eurasian Journal of Soil Science, 1: 28-33 (In Persian).
15. Ghazavi, R., Y. Maghami, S. Sharafi, A. Vali and J. Abdi. 2012. Comparsion of EPM, MPSIAC and PSIAC models for estimating sediment and erosion by using GIS (case study:Ghaleh-Ghaph catchment, Golestan province). Geography and Development, 27: 30-32 (In Persian).
16. Ghobadi, Y. 2011. Determine of correlation coefficient between EPM and MPSIAC models and generation of erosion maps by GIS techniques in Baghmalek watershed, Khozestan, Iran. 5th symposium on advances in science and technology. Khavaran higher-education institute, Mashhad, Iran, May 12-14.
17. Ghodrati, A.R. and M.T. Nezami. 2011. Estimating the Sedimentation Coefficient in Shafaroud Watershed of Guilan. Journal of Watershed Management Research, 2(4): 83-94 (In Persian).
18. Hadley, R.F. and D.E. Walling. 1984. Erosion and sediment yield: some methods of measurement and modeling, Cambridge University press, Cambridge, England, 560 pp.
19. Hakimkhani, SH. 2002. A Review of Studies and Thesis done on the PSIAC in Iran and Criticism on them and Providing Instructions to Use it. PHD Seminar. Department of Natural Resources. Tehran University.
20. Haregeweyn, N., J. Poesen, J. Nyssen, G. Verstraeten, J.D. Vente, G. Govers, S. Deckers and J. Moeyersons. 2005. Specific sediment yield in Tigray-Northern Ethiopia: Assessment and semi-quantitative modelling. Journal of Geomorphology, 69: 315-331. [DOI:10.1016/j.geomorph.2005.02.001]
21. Hashemi, A.A. and M. Arabkhedir. 2007. Evaluation of EPM model by sediment measurement in reservoirs of small dams. Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 42: 345-355.
22. Johnson, C.W. and K.A. Gebhardt. 1982. Predicting sediment yield from sagebrush rangelands. Proceeding of workshop on estimating erosion and sediment yield on rangelands, Tucson, Arizona , March 1981 US Department of Agriculture, Agricultural Reviews and Manuals, Western Series,26: 145-156.
23. Moradi, M., D. Ghonchepour, A. Nohegar and V. Mahmoodi Nejad. 2011. Acomparison of the MPSIAC and EPM models for Estimating Erosion and Sediment in the Poorahmadi Catchment. Environmental Erosion Researches, 1(4): 54-68 (In Persian).
24. Mohamadi, G.B., M. Mashayekhi and M. Habibi. 2007. Economic evaluation of breakwaters built on Lar River (Tehran province). Journal of Geographical research. 85: 114-138 (In Persian).
25. Nejabat, M., G. Ghahari, A. Vali and H. Keshavarz. 2016. Assessment of distributive effects of watershed management practics on catchments sediment yield and soil erosion by empirical models (Kelestan basin, Fars province). Agricultural Research, Education and extension Organization. Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, 100 pp (In Persian).
26. Parehkar, A., N. Behnam and M. Shokrabadi. 2013. An investigation survey on MPSIAC model to predict sediment yield in Iran. Research Journal of Environmental and Earth Sciences, 5(6): 342-349. [DOI:10.19026/rjees.5.5709]
27. PSIAC, 1968. Factors affecting sediment yield and selection and evaluation of measures for the reduction of erosion and sediment yield. Pacific Southwest Inter-Agency Committee (PSIAC) report of the water management subcommittee, 27 pp.
28. Rahimi, M., M. Soufi and H. Ahmadi. 2012. Evaluation of Watershed Measures with WOCAT Program in Dejkord Basin. Journal of Water and Soil, 26(1): 1-10. Mar-Apr 2012.
29. Rastgoo, S., B. Ghahraman, H. Sanaeinejad, K. Davari and A.S. Khadashenas. 2006. Estimation of Erosion and Sedimentation of Tang-e-Kenesht Basin with Empirical Models of MPSIAC and EPM using GIS. JWSS, 10(1): 91-103 (In Persian)
30. Refahi, H.GH. 2005. Water Erosion and Controlling, 5ed Edition, University of Tehran press, Tehran, Iran, 550 pp (In Persian).
31. Reynard, K.G. and J.J. Stone. 1982. Sediment yield from small semiarid range land watersheds. USDA-SEA-ARM, Western Series-No: 26: 129-144.
32. Saduq, H. 2015. Determining the Erosion in Kahman Drainage Basin Using EPM, BLM and Fargas Models. Hydrogeomorphology, 1(2): 137-154 (In Persian)
33. Shade, P. 1986. Sediment yield of three drainage basins in Guam. In proceeding of the fourth federal interagency sedimentation conference. March 24-27, 1986, Las Vegas, Nevada. Volume I, 1986. 252-260.
34. Spalevic, V. 2011. Impact of land use on runoff and soil erosion in Polimlje. Doctoral thesis, Faculty of Agriculture of the University of Belgrade, Serbia, 260 pp.
35. Tahernezami, M. and M. Izadi. 2013. Estimating the amount of erosion using the EPM and MPSIAC models in the basin of karaj dams shahrestanak. International journal of Agriculture and crop sciences. 12(6): 773-777.
36. Walling, D.E. and B.W. Webb. 1988. The reliability of rating curve estimate of suspended sediment yield: Some further comment. In: Sediment Budgets (Proc. Of Porto Symp.Dec.1988) IAHS Pub 1(174): 330-350.
37. Van Rompaey, A.J.J., G. Verstaeten, K. Van Oost, G. Govers and J. Poesen. 2001. Modeling mean annual sediment yield using distributed approach. Earth Surface Processes and landforms, 26: 1221-1236. [DOI:10.1002/esp.275]
38. Walling, D.E. 1994. Measuring sediment yield from river basins, in: R.Lal (Edd), Soil erosion research Methods. Soil and Water Conservation Society Pobl. 2nd edition, 83 pp.
39. Walling, D.E. and A.L. Collins, H.M. Sichigabula and G.J.L. Leeks. 2001. Integrated assessment of catchment suspended sediment budgets. A Zambian example land Degradation and Development, 12: 387-415. [DOI:10.1002/ldr.461]
40. Yong Ming, L., C. Peng and C. Can. 2014. The Succession characteristics of soil erosion during different vegetation succession stage in dry-hot river valley of Jinsha River, upper reaches of Yangtze River. Ecological Engineering, 62: 13-26. [DOI:10.1016/j.ecoleng.2013.10.020]
41. Zabihi Silabi, M. and A. Khaledi Darvishan. 2021. Qualitative Evaluation of IntErO, EPM, MPSIAC and RUSLE Models in Order to Select the Optimal Models for Different Conditions for Description of Detailed Executive Watershed Management Services. Extension and Development of Watershed Management, 9(32): 51-66.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
