دوره 13، شماره 25 - ( بهار و تابستان 1401 1401 )
جلد 13 شماره 25 صفحات 29-21 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Balvaieh A, Gholami L, Shokrian F, Kavian A. Effects Study of Individually and Combinied of Soil Conditioners on Response of Soil Loss and Surface Runoff. jwmr. 2022; 13 (25) :21-29
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1142-fa.html
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1142-fa.html
بالوایه آرمین، غلامی لیلا، شکریان فاطمه، کاویان عطااله. بررسی اثرات جداگانه و ترکیبی افزودنی های خاک بر رفتار هدررفت خاک و رواناب سطحی. پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز. 1401; 13 (25) :29-21
رشته مهندسی آبخیزداری، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
چکیده: (95 مشاهده)
مقدمه و هدف: فرسایش خاک امروزه برای اکثر جوامع تهدیدی جدی بوده و موجب از بین رفتن آب و خاک میشود. یکی از مهمترین عوامل کنترل کننده رواناب و فرسایش خاک، کاربرد افزودنیهای خاک می باشد. بنابراین پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی عملکرد جداگانه و ترکیبی از تأثیر بقایای لوبیای روغنی با سه سطح 25، 50 و 75 درصد و پلیمر پلی وینیل استات در سطح سه درصد بر تغییرات رواناب و فرسایش خاک انجام شد.
مواد و روش‌ها: خاک مورد استفاده در این پژوهش، از اراضی مرتعی از عمق 20 سانتی متری خاک جمع آوری شد و پس از انتقال به آزمایشگاه برای پایداری نسبی خاکدانه ها از الک چهار میلی متر عبور داده شد. جهت انجام پژوهش حاضر از تیمارهای بقایای لوبیای روغنی به عنوان یک افزودنی آلی خاک و پلی وینیل استات به عنوان یک افزودنی غیر آلی به صورت جداگانه و ترکیبی استفاده شد. تیمارهای حفاظتی در شرایط آزمایشگاهی و با استفاده از شبیه ساز باران برای بازه های زمانی 24 ساعت، دو و چهار ماه به کار برده شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد بقایای لوبیای روغنی و پلی وینیل استات در سطحهای مختلف به صورت جداگانه و ترکیبی در بازه های زمانی به کار برده شده توانست باعث افزایش زمان شروع و خاتمه رواناب و کاهش ضریب رواناب، فرسایش خاک و غلظت رسوب شود. بیشترین تأثیر بر افزایش زمان شروع رواناب مربوط به تیمار ترکیبی بقایای لوبیای روغنی با سطح 75 درصد + تیمار پلی وینیل استات (3MSP) در بازه زمانی دو ماه (با مقدار 74/68 درصد) بود. همچنین بیشترین تغییرات در کاهش فرسایش خاک مربوط به کاربرد بقایای لوبیای روغنی با سطح 75 درصد (3MS) در بازه زمانی دو ماه با مقادیر به ترتیب 67/54 درصد بود. نتایج به دست آمده نشان داد که اثر بقایای لوبیای روغنی و پلی وینیل استات بر مؤلفه های مورد بررسی در سطح 99 درصد معنی دار بود.
نتیجه گیری: در مجموع میتوان اظهار داشت که استفاده از بقایای لوبیای روغنی و پلی وینیل استات به صورت جداگانه و در ترکیب با سایر افزودنی ها با هدف بررسی اثر آنها در حفاظت خاک و آب، می تواند راهکاری مفید باشد. در نهایت استفاده از بقایای لوبیای روغنی و پلی وینیل استات در اراضی در حال فرسایش و یا فرسایش یافته و انجام پژوهشهای جدید با دیگر افزودنیهای خاک و در شرایط مختلف با هدف حفاظت خاک و آب پیشنهاد می گردد. همچنین با توجه به عملکرد متفاوت کاربرد جداگانه و ترکیبی لوبیای روغنی و پلیوینیلاستات استفاده صحیح از افزودنیها در مدیریت منابع آب و خاک ضرورت دارد.
مواد و روش‌ها: خاک مورد استفاده در این پژوهش، از اراضی مرتعی از عمق 20 سانتی متری خاک جمع آوری شد و پس از انتقال به آزمایشگاه برای پایداری نسبی خاکدانه ها از الک چهار میلی متر عبور داده شد. جهت انجام پژوهش حاضر از تیمارهای بقایای لوبیای روغنی به عنوان یک افزودنی آلی خاک و پلی وینیل استات به عنوان یک افزودنی غیر آلی به صورت جداگانه و ترکیبی استفاده شد. تیمارهای حفاظتی در شرایط آزمایشگاهی و با استفاده از شبیه ساز باران برای بازه های زمانی 24 ساعت، دو و چهار ماه به کار برده شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد بقایای لوبیای روغنی و پلی وینیل استات در سطحهای مختلف به صورت جداگانه و ترکیبی در بازه های زمانی به کار برده شده توانست باعث افزایش زمان شروع و خاتمه رواناب و کاهش ضریب رواناب، فرسایش خاک و غلظت رسوب شود. بیشترین تأثیر بر افزایش زمان شروع رواناب مربوط به تیمار ترکیبی بقایای لوبیای روغنی با سطح 75 درصد + تیمار پلی وینیل استات (3MSP) در بازه زمانی دو ماه (با مقدار 74/68 درصد) بود. همچنین بیشترین تغییرات در کاهش فرسایش خاک مربوط به کاربرد بقایای لوبیای روغنی با سطح 75 درصد (3MS) در بازه زمانی دو ماه با مقادیر به ترتیب 67/54 درصد بود. نتایج به دست آمده نشان داد که اثر بقایای لوبیای روغنی و پلی وینیل استات بر مؤلفه های مورد بررسی در سطح 99 درصد معنی دار بود.
نتیجه گیری: در مجموع میتوان اظهار داشت که استفاده از بقایای لوبیای روغنی و پلی وینیل استات به صورت جداگانه و در ترکیب با سایر افزودنی ها با هدف بررسی اثر آنها در حفاظت خاک و آب، می تواند راهکاری مفید باشد. در نهایت استفاده از بقایای لوبیای روغنی و پلی وینیل استات در اراضی در حال فرسایش و یا فرسایش یافته و انجام پژوهشهای جدید با دیگر افزودنیهای خاک و در شرایط مختلف با هدف حفاظت خاک و آب پیشنهاد می گردد. همچنین با توجه به عملکرد متفاوت کاربرد جداگانه و ترکیبی لوبیای روغنی و پلیوینیلاستات استفاده صحیح از افزودنیها در مدیریت منابع آب و خاک ضرورت دارد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
حفاظت آب و خاک
دریافت: 1399/12/19 | ویرایش نهایی: 1401/4/8 | پذیرش: 1400/4/23 | انتشار: 1401/4/8
دریافت: 1399/12/19 | ویرایش نهایی: 1401/4/8 | پذیرش: 1400/4/23 | انتشار: 1401/4/8
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
