دوره 13، شماره 25 - ( بهار و تابستان 1401 1401 )
جلد 13 شماره 25 صفحات 155-145 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
mohagheghpour H, bahrani fard A, kalbi S, arman N. (2022). Locating Areas Prone to Flood Spreading using the Weighted Linear Composition Method in the Watershed of Baghan Dam in Bushehr. J Watershed Manage Res. 13(25), 145-155. doi:10.52547/jwmr.13.25.145
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1148-fa.html
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1148-fa.html
محقق پور حمید، بحرانی فرد ایوب، کلبی سیاوش، آرمان نسیم. مکان یابی مناطق مستعد برای پخش سیلاب با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار درحوزه آبخیز سد باغان بوشهر پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز 1401; 13 (25) :155-145 10.52547/jwmr.13.25.145
مکان یابی مناطق مستعد برای پخش سیلاب با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار درحوزه آبخیز سد باغان بوشهر
1- سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور
2- دانشگاه خاتم‌الانبیاء بهبهان
2- دانشگاه خاتم‌الانبیاء بهبهان
چکیده: (2032 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: پخش سیلاب یکی از روش های مناسب برای مهار و استفاده بهینه از سیلاب در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد و به‌دنبال آن، مکان-یابی مناطق مستعد برای پخش سیلاب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. هدف از این پژوهش، مکان‌یابی مناطق مستعد برای پخش سیلاب در حوزه آبخیز سد باغان شهرستان جم واقع در استان بوشهر می باشد.
مواد و روش‌ها: بدین منظور، لایه های تأثیرگذار شامل شیب، کاربری اراضی، زمین‌شناسی، ژئومورفولوژی و گسل به‌عنوان گزینه‌های معیار ویژگی های فیزیکی، لایه های نفوذپذیری و ضخامت آبرفت به‌عنوان گزینه‌های معیار ویژگی های هیدرولوژیکی و لایه های فاصله از چاه، قنات، شهر و روستا و جاده به‌عنوان گزینه‌های معیارهای ویژگی های اقتصادی و اجتماعی، به‌عنوان لایه های اطلاعاتی رقومی در نظر گرفته شد و با منطق فازی استانداردسازی گردید. در مرحله بعد لایه‌های شیب، کاربری اراضی، زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی نیز به‌عنوان محدودیت با منطق بولین استانداردسازی شد. بر اساس میانگین‌گیری از نظرات کارشناسان، لایه‌ها به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن دهی و نرخ ناسازگاری (09/0) محاسبه گردید. تلفیق لایه‌ها با روش ارزیابی چندمعیاره مکانی (SMCE) و تکنیک ترکیب خطی وزنی (WLC) انجام و نقشه‌های نهایی مناطق مستعد تهیه گردید.
یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)، نشان داد که عامل فاصله از گسل با وزن 238/0 دارای بیشترین و عامل فاصله از چاه با وزن 0/005 دارای کمترین ارزش در مکان‌یابی پخش سیلاب در حوزه آبخیز سد باغان بودند. نرخ ناسازگاری برابر 0/09 محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل از تلفیق معیاره ها توسط نرم‌افزار Terrset، حوزه آبخیز سد باغان به 5 منطقه نامناسب (88 درصد)، ضعیف (0/10 درصد)، متوسط (1/6 درصد)، خوب (5 درصد) و خیلی خوب (5/3 درصد) (شکل 14) تقسیم‌بندی شد.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی نتایج نشان داد که 88 درصد از این منطقه دارای قابلیت نامناسب، 0/1 درصد دارای قابلیت ضعیف، 1/6 درصد دارای قابلیت متوسط، 5 درصد دارای قابلیت خوب و 5/3 درصد دارای قابلیت خیلی خوب برای پخش سیلاب می باشد. نقشه نهایی با وضعیت موجود منطقه توسط 30 نقطه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی نشان داد که بین نقشه نهایی و وضعیت عرصه، تفاوت معناداری وجود ندارد.
مقدمه و هدف: پخش سیلاب یکی از روش های مناسب برای مهار و استفاده بهینه از سیلاب در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد و به‌دنبال آن، مکان-یابی مناطق مستعد برای پخش سیلاب از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. هدف از این پژوهش، مکان‌یابی مناطق مستعد برای پخش سیلاب در حوزه آبخیز سد باغان شهرستان جم واقع در استان بوشهر می باشد.
مواد و روش‌ها: بدین منظور، لایه های تأثیرگذار شامل شیب، کاربری اراضی، زمین‌شناسی، ژئومورفولوژی و گسل به‌عنوان گزینه‌های معیار ویژگی های فیزیکی، لایه های نفوذپذیری و ضخامت آبرفت به‌عنوان گزینه‌های معیار ویژگی های هیدرولوژیکی و لایه های فاصله از چاه، قنات، شهر و روستا و جاده به‌عنوان گزینه‌های معیارهای ویژگی های اقتصادی و اجتماعی، به‌عنوان لایه های اطلاعاتی رقومی در نظر گرفته شد و با منطق فازی استانداردسازی گردید. در مرحله بعد لایه‌های شیب، کاربری اراضی، زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی نیز به‌عنوان محدودیت با منطق بولین استانداردسازی شد. بر اساس میانگین‌گیری از نظرات کارشناسان، لایه‌ها به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن دهی و نرخ ناسازگاری (09/0) محاسبه گردید. تلفیق لایه‌ها با روش ارزیابی چندمعیاره مکانی (SMCE) و تکنیک ترکیب خطی وزنی (WLC) انجام و نقشه‌های نهایی مناطق مستعد تهیه گردید.
یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)، نشان داد که عامل فاصله از گسل با وزن 238/0 دارای بیشترین و عامل فاصله از چاه با وزن 0/005 دارای کمترین ارزش در مکان‌یابی پخش سیلاب در حوزه آبخیز سد باغان بودند. نرخ ناسازگاری برابر 0/09 محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل از تلفیق معیاره ها توسط نرم‌افزار Terrset، حوزه آبخیز سد باغان به 5 منطقه نامناسب (88 درصد)، ضعیف (0/10 درصد)، متوسط (1/6 درصد)، خوب (5 درصد) و خیلی خوب (5/3 درصد) (شکل 14) تقسیم‌بندی شد.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی نتایج نشان داد که 88 درصد از این منطقه دارای قابلیت نامناسب، 0/1 درصد دارای قابلیت ضعیف، 1/6 درصد دارای قابلیت متوسط، 5 درصد دارای قابلیت خوب و 5/3 درصد دارای قابلیت خیلی خوب برای پخش سیلاب می باشد. نقشه نهایی با وضعیت موجود منطقه توسط 30 نقطه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی نشان داد که بین نقشه نهایی و وضعیت عرصه، تفاوت معناداری وجود ندارد.
فهرست منابع
1. Abbaspour, R. and H. Mahmoodi-meymand. 2017. Locating suitable areas for flood spreading using network analysis process (ANP) in khatam city of yazd. Journal of Watershed Management Research (Research and Construction), 116: 61-72 (In Persian).
2. Bazr-afshan, O., M. Aliaei and H. Gholami. 2016. Comparison of integrated methods in identifying suitable areas for flood spreading in the coastal plains of southern Iran (Case study of Sarkhon plain, Hormozgten province). 4(13): 46-56 (In Persian).
3. Chabok, M., M. Hasanzadeh and Z. Ebrahimi. 2010. Locating the floodplain using hierarchical delivery (AHP). Journal of Watershed Management Science and Engineering, 13: 33-40 (In Persian).
4. Fallah-shamsi, S., A. Darvishsefat, A. Saeed, H. Sobhani and A. Faraji-dana. 2006. Land use allocation using multi-criteria land evaluation method. Iranian Journal of Natural Resources, 59(4): 1025-1316 (In Persian).
5. Fazelpour-aghdaei, M., H. malekinejad, M. Ekhtesasi and J. Barkhordari. 2018. The effects of flood spreading on qanat discharge using standard discharge Index (Case Study: Qanats of Myankooh of Mehriz). Journal of Watershed Management Research, 9(17): 235-245 (In Persian). [DOI:10.29252/jwmr.9.17.235]
6. Hasan-shahi, J., A. Jamali and A. Rahim-abadi. 2014. Application of multi-criteria spatial evaluation model (SMCE) in prioritizing the construction Site of stone mesh rehabilitation dams (Gabion) (Case Study of Aligudarz Wheat Watershed). 1th National Conference on the Application of Advanced Spatial Analysis Models (Remote Sensing and GIS) in Land Management., Yazd, Iran (In Persian).
7. Hasanzade-nofoti, M., A. Jamali and M. Teymori. 2018. Flood distribution location using multi-spatial criteria assessment (SMCE) (Case study: Padua Basin, Bam city). Iranian Journal of Watershed Management Science and Engineering, 40: 125-129 (In Persian).
8. Ismaili-avry, A. and Kh. Abdollahi. 2010. Soil conservation and watershed management, Mohaghegh Ardabili University Publication, first print (In Persian).
9. Jafari-salyane, M. and A. Jamali. 2013. Multi-spatial criteria analysis (SMCE) and decision making techniques in prioritizing flood distribution (A Case Study of the North Golpayegan Watershed in Khomein). 1th Conference on the application of new sciences and technologies in agriculture and natural resources., Meybod, Iran (In Persian).
10. Jamali, A., P. Ashori and S. Zareh-kia. 2010. Determining and prioritizing suitable flood spreading zones for feeding aqueducts, wells and springs in arid areas (Case study: Mian-Kuh Yazd watershed). 17(1): 106-114 (In Persian).
11. Javadi, M., M. Bagheri, M. Vafakhah and S. Gholami. 2014. Effect of flood spread on soil physical properties (Case Study: Delijan Flood Spread, Markazi Province). Journal of Watershed Management Research, 5(9):119-129 (In Persian).
12. Karimi, H., B. Nazari and F. Naderi. 2013. Appointment of suitable sites for flood spreading and artificial recharge in Chedavel Watershed, Ilam Province using BLM model. Watershed Management Science and Engineering, 7(21): 71-84 (In Persian).
13. Kowsar, A. 1992. Desertification control floodwater spreading in Iran. An International Journal of Forestry and Forest in dustries, 43: 27-30.
14. Morgan, R.P.C. 1996. Soil erosion and conservation.2nd ed. Silsoe College, Cranfield University, UK.
15. Mundhe, N. 2018. Multi-criteria decision making for vulnerability mapping of flood hazard (A Case Study of Pune City). Journal of Geographical Studies, 2(1): 41-52. [DOI:10.21523/gcj5.18020105]
16. Netpa consulting engineers. 2005. Detailed executive studies of Jam, riz and baghan constituencies of Jam city (In Persian).
17. Nsengiyumva, J.B., G. Luo., L. Nahayo., X. Huang and P. Cai. 2018. Landslide susceptibility assessment using spatial multi-criteria evaluation model in rwanda. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(2): 243. [DOI:10.3390/ijerph15020243]
18. Ochola, W.O. and P. Kerkides. 2004. An integrated indicatorbasedspatialdecision support system for land quality assessment in kenya, Computers and Electronics in Agriculture, 45: 3-26. [DOI:10.1016/j.compag.2004.05.005]
19. Parsaei, L., A. Mofidi-khajeh., M. Parsa-mehr and M. Solbi. 2018. Location of flood prone areas in golestan province. 7th National Conference on Rainwater catchment systems, 804-814pp., Tehran, Iran (In Persian).
20. Qhermez-cheshmeh, B. 2000. Determination of required parameters for locating flood spreadingprojects. Proceedings of the Second National Congress on aquifer storage sketch, 39-50 (In Persian).
21. Salami, H., H. Naseri. and M. Taleb-bidokhti. 2012. Determine suitable areas for flood spreeding using analytic hierarchy process method in bam city watershed, 5th National Conference of Watershed and Soil and Water Resource Management., Kerman, Iran (In Persian).
22. Soltani, M. 2002. Land evaluation to suitable areas selection of the flood spreading in the GIS. M.Sc. thesis, Department of Civil Engineering, Universityof K.N. Toosi, Tehran, Iran (In Persian).
23. Vaghar-fard, H. and H. Moghim. 2019. Technical report of locating suitable areas of flood distribution system using AHP method and GIS technology (Case study: Naeem Abad region, Fars province). Journal of Watershed Engineering and Management, 10(4): 761-772 (In Persian).
24. Watkins R., C. Cocklin and M. Laituri. 1997. The Geographic information system for resource evaluation: a new zealand example. Journal of Environmental Planning and Management, 40(1): 37-57. [DOI:10.1080/09640569712272]
25. Yazdani-moghadam, Y., S. Sadati-nejad, A. Nazari-samani and H. Ghasemieh. 2012. Efficiency of multi-criteria decision making method in locating flood spread (Case Study: Kashan Plain). Iranian Journal of Remote Sensing and GIS, 4(3): 65-80 (In Persian).
26. Zarghaami, M. 2005. Uncertain criteria in ranking interbasin water transfer projects in Iran. 73rd Annual Meeting of ICOLD, 180pp., Tehran, Iran.
27. Zhang, Y. 1996. An integrated management planning system for multiple-use of forests. Journal of the Japanese Forestry Society, 78(3): 319-326.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
