دوره 13، شماره 25 - ( بهار و تابستان 1401 1401 )
جلد 13 شماره 25 صفحات 187-179 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Einloo F, Ekhtesasi M R, Ghorbani M, Abdinejad P. (2022). Determining the most appropriate management strategies for balancing the Abhar plain aquifer using the SWOT analytical model. jwmr. 13(25), 179-187. doi:10.52547/jwmr.13.25.179
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1162-fa.html
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1162-fa.html
عینلو فاطمه، اختصاصی محمدرضا، قربانی مهدی، عبدی نژاد پرویز. تعیین مناسب ترین راهکارهای مدیریتی تعادل بخشی آبخوان دشت ابهر با استفاده از مدل تحلیلی SWOT پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز 1401; 13 (25) :187-179 10.52547/jwmr.13.25.179
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد
چکیده: (1363 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: کمبود ریزشهای جوی، رشد بیتدبیرانه کاشت محصولات کشاورزی، برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و عدم برنامه مناسب جهت کاهش اثرات نامطلوب ناشی از بحران آب، موجب افت شدید آبخوان های کشور گردیده است. این پژوهش با هدف مدیریت راهبردی منابع آب جهت تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی تعادل بخشی آبخوان انجام شده است.
مواد و روش‌ها: تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی تعادل بخشی آبخوان دشت ابهر با استفاده از روش تدوین راهبرد SWOT صورت پذیرفته است. مهمترین عوامل داخلی و خارجی(نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید) مؤثر بر منابع آب بر اساس آمار و اطلاعات جمعآوری شده، شناسایی و پس از تکمیل پرسشنامه و نظرسنجی، با استفاده از تصمیم گیری گروهی، بهترین استراتژی و راهکارهای مدیریتی قابل اجرا تبیین گردید.
یافته‌ها: نتایج این بررسی، بیانگر غلبه ضعفها بر قوتها و همچنین تهدیدها بر فرصتها است. به عبارتی، از دیدگاه خبرگان حاضر در جلسه طوفان فکر، شرایط دشت ابهر در ربع محدودیتها- تهدیدها (WT) با راهبرد تدافعی قرار گرفته است که بیانگر بحرانی بودن شرایط آبخوان دشت ابهر، از نظر وضعیت منابع آبی موجود میباشد. لذا با توجه به شرایط بحرانی کنونی دشت ابهر و اهمیت مدیریت بهینه و جلوگیری از برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و مد نظر قرار دادن مهمترین ضعفها و تهدیدهای اصلی در این دشت و نتایج حاصل از مدل تحلیلی SWOT، مناسبترین راهکارهای رسیدن به هدف تعادل بخشی سفره آب زیرزمینی دشت ابهر شامل تمرکز بر روی یکپارچه سازی اراضی و جلوگیری از خرد شدن آنها از طریق سیستم های یکپارچه آبیاری تحت فشار، تغییر نوع کشت، شیوه آبیاری، بهره مندی از شرایط اقلیمی مناسب جهت کشت گونه های کم آبخواه، موقعیت جغرافیایی مناسب در راستای توسعه صنایع کم آبخواه و تجهیز چاه های آب به کنتور هوشمند جهت کنترل و مدیریت مصرف و از طرف دیگر اجرای اقدامات آبخیزداری و تغذیه مصنوعی جهت جلوگیری از بروز سیل و هدررفت منابع آبی و استحصال رواناب سطحی جهت کنترل، مدیریت و استفاده بهینه از منابع آب سطحی و کاهش برداشت از سفره های آب زیرزمینی تعیین گردید.
نتیجه‌گیری: با استفاده از ظرفیت فرصتها و قوتهای پیشرو، راهبرد آبخوان دشت ابهر را می توان به راهبرد ST و همچنین WO ارتقاء داد و روند کاهشی حجم آبخوان دشت ابهر کنترل گردد.
مقدمه و هدف: کمبود ریزشهای جوی، رشد بیتدبیرانه کاشت محصولات کشاورزی، برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و عدم برنامه مناسب جهت کاهش اثرات نامطلوب ناشی از بحران آب، موجب افت شدید آبخوان های کشور گردیده است. این پژوهش با هدف مدیریت راهبردی منابع آب جهت تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی تعادل بخشی آبخوان انجام شده است.
مواد و روش‌ها: تعیین مناسبترین راهکارهای مدیریتی تعادل بخشی آبخوان دشت ابهر با استفاده از روش تدوین راهبرد SWOT صورت پذیرفته است. مهمترین عوامل داخلی و خارجی(نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید) مؤثر بر منابع آب بر اساس آمار و اطلاعات جمعآوری شده، شناسایی و پس از تکمیل پرسشنامه و نظرسنجی، با استفاده از تصمیم گیری گروهی، بهترین استراتژی و راهکارهای مدیریتی قابل اجرا تبیین گردید.
یافته‌ها: نتایج این بررسی، بیانگر غلبه ضعفها بر قوتها و همچنین تهدیدها بر فرصتها است. به عبارتی، از دیدگاه خبرگان حاضر در جلسه طوفان فکر، شرایط دشت ابهر در ربع محدودیتها- تهدیدها (WT) با راهبرد تدافعی قرار گرفته است که بیانگر بحرانی بودن شرایط آبخوان دشت ابهر، از نظر وضعیت منابع آبی موجود میباشد. لذا با توجه به شرایط بحرانی کنونی دشت ابهر و اهمیت مدیریت بهینه و جلوگیری از برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و مد نظر قرار دادن مهمترین ضعفها و تهدیدهای اصلی در این دشت و نتایج حاصل از مدل تحلیلی SWOT، مناسبترین راهکارهای رسیدن به هدف تعادل بخشی سفره آب زیرزمینی دشت ابهر شامل تمرکز بر روی یکپارچه سازی اراضی و جلوگیری از خرد شدن آنها از طریق سیستم های یکپارچه آبیاری تحت فشار، تغییر نوع کشت، شیوه آبیاری، بهره مندی از شرایط اقلیمی مناسب جهت کشت گونه های کم آبخواه، موقعیت جغرافیایی مناسب در راستای توسعه صنایع کم آبخواه و تجهیز چاه های آب به کنتور هوشمند جهت کنترل و مدیریت مصرف و از طرف دیگر اجرای اقدامات آبخیزداری و تغذیه مصنوعی جهت جلوگیری از بروز سیل و هدررفت منابع آبی و استحصال رواناب سطحی جهت کنترل، مدیریت و استفاده بهینه از منابع آب سطحی و کاهش برداشت از سفره های آب زیرزمینی تعیین گردید.
نتیجه‌گیری: با استفاده از ظرفیت فرصتها و قوتهای پیشرو، راهبرد آبخوان دشت ابهر را می توان به راهبرد ST و همچنین WO ارتقاء داد و روند کاهشی حجم آبخوان دشت ابهر کنترل گردد.
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
ساير موضوعات وابسته به مديريت حوزه آبخيز
دریافت: 1400/5/25 | ویرایش نهایی: 1401/4/8 | پذیرش: 1400/10/13 | انتشار: 1401/4/8
دریافت: 1400/5/25 | ویرایش نهایی: 1401/4/8 | پذیرش: 1400/10/13 | انتشار: 1401/4/8
فهرست منابع
1. Abdi, P. and A. Amini. 2002. Arid and semi-arid areas, groundwater resources management using geophysical data and GIS. Conference on application of remote sensing and geographical information system. 44-51pp, Tehran, Iran (In Persian)
2. Alizadeh, A. 2003. Principles of applied hydrology. 14th Edn. International university of Imam Reza Press. 712 pp (In Persian)
3. Almasi, H. and T. Ghasemi. 2011. Tourism strategy development based on SWOT Matrix. Quarterly New Attitudes in Human Geography, 5(1): 193-201. (In Persian)
4. Amoozadkhalili, H. and A. Malek. 2011. Project risk management techniques in resource allocation, scheduling and planning. International Science Index, Industrial and Manufacturing Engineering, 5(11): 2113-2117.
5. Aslani. F. 2017. Strategic planning to confront floods with swat technique. Case Study: The Central Range of Tehran and Karaj. Quarterly Journal of Crisis Prevention and Management, 7(3): 201-210 (In Persian)
6. Ataiee, M. 2010. Multi-criteria decision making. Shahroud University of Technology. First Edition, 333pp.
7. Azarnivand, A., M.E. Bani Habib and D.R. Arab. 2013. Strategic planning and management of water resources in the catchment area of Lake Urumia in accordance with the patterns of sustainable development, Second national conference on sustainable development of agriculture and healthy environment, Hamedan, The company of environmental thinkers tomorrow (In Persian).
8. Bani Habib, M.A., M. Ezzati Amini and M.M. Shabestari. 2017. A multi-criteria decision combination in strategic revival of an urban seasonal river. Journal of Ecohydrology, 4(4): 1105-1116 (In Persian)
9. Faiz, D. 2010. Strategic analysis of the position of qualitative research in the country and presentation of strategies for its development using the SWOT model, 19(54): 169-185.
10. Fred R.D. 2011. Strategic management: concepts and cases, Prentice Hall, 13th ed, 172- 352.
11. Gallego, A.J. and D. Juizo. 2011. Strategic implementation of integrated water resources management in Mozambique: A SWOT analysis. Physics and chemistry of the earth, 36: 14-15. [DOI:10.1016/j.pce.2011.07.040]
12. Gao, X., C. Lingling, S. Bowen and L. Yinzhu. 2017. Employing SWOT analysis and Normal Cloud Model for water resource sustainable utilization assessment and strategy development. Journal of Sustainability, 9: 1439. [DOI:10.3390/su9081439]
13. Ghasemi, B. 2003. Foundation in strategic management. Hayat Publications, Tehran. 248 pp.
14. Ghasemzadeh, H. 2008. Fostering universal creativity and creativity. Niloufar Publications. First Edition, 208 pp.
15. Hashemi Madani, F.S. and M.E. Bani Habib. 2014. Development of water resources management strategies using the SWOT Model to achieve sustainable development Case Study: Shahrood. 2nd National Conference on Sustainable Agricultural Development and the Environment, 20-29 pp (In Persian)
16. Hill, T. and R. Westbrook. 1997. SWOT Analysis: It is time for a product recall. Long Range Planning, 30(1): 46-52. [DOI:10.1016/S0024-6301(96)00095-7]
17. Jazi, H., Z. Karkeabadi and S. Kamyabi. 2017. Sustainable development strategies in upper basin watershed cities, Case Study: Garmsar City. Journal of Engineering and Watershed Management. 9(4): 426-440 (In Persian).
18. Kalliorasa, A., F. Pliakasb, I. Diamantisb and G. Kallergisc. 2010. SWOT analysis in groundwater resources management of coastal aquifers: a case study from Greece. Water International 35: 425-441. [DOI:10.1080/02508060.2010.508929]
19. Kelinhu, U., H. Yungfang, L. Deli and C. Robert. 2005. Spatial variability of shallow groundwater level. Electrical conductivity and nitrate concentration and risk assessment of nitrate contamination in North China Plain. Environment International. 31: 893-903. [DOI:10.1016/j.envint.2005.05.028]
20. Khatami, B. and H. Mehdizadeh. 2008. Comparative study and evaluation of strategic planning models and presenting a new planning framework, Farda Management Journal, 19: 34-53.
21. Mainail, B., H.N. Neo and W.S. Guo. 2012. SWOT analysis to assist identification of the critical factors for the successful implementation of water reuse schemes. Journal Desalination and Water Treatment, 32: 297-306. [DOI:10.5004/dwt.2011.2714]
22. Mousavizadeh, S.R., S. Khorrami and M. Bahreman. 2015. Presenting a strategic plan of integrated water resources management by using SWOT in Bushehr Province, International Journal of Operations and Logistics Management, 4(1).
23. Petousi, I., M. Fountoulakis, A. Papadaki., I. Sabathianakis and G. Daskalakis. 2017. Assessment of water management measures through SWOT analysis: The case of Crete Island, Greece. International Journal of Environmental Science. 2: 2367-8941
24. Plan, B. 2014. Selecting the measures to implement in your region. A decision making support guide for local authorities. Technical report. France.
25. Pourfallah, S., M.R. Ekhtesasi, H. Malekinezhad and F. Barzegari. 2018. Application of SWOT analytical model in assessing the strength and weakness of the area in order to balance the aquifer of Abarkuh Plain, Journal of Watershed Management Research, 10(20): 179-188 (In Persian). [DOI:10.29252/jwmr.10.20.179]
26. Rafiee, A. 2008. Water productivity in crop production, General Directorate of Economic Studies and Research, Agricultural Bank, 20: 1-10 (In Persian).
27. Rahmatipour, A. and S. Marofi. 2017. Planning and prioritizing sustainable development strategy for the water resource of Sanghar plain using SWOT model and QSPM matrix. Journal of Irrigation and water engineering. 1(29): 169-185 (In Persian)
28. Riston, N. 2008. Strategic Management. Publisher: APS.
29. Sumiarsih, N., D. Legono and J. Kodoatie. 2018. Strategic sustainable management for water transmission system: a SWOTQSPM analysis, Journal of the Civil Engineering Forum, 4(1). [DOI:10.22146/jcef.30234]
30. Tajbakhsh, S.M. 2019. Extraction of rainwater the need for sustainable water supply, 7th National Conference on Rainwater catchment systems, Tehran (In Persian).
31. Tavakoli, M., H. Fathizad and M. Hamidian. 2021. Preparation of strategic document for comprehensive watershed management using SWOT and QSPM model case study: Meymeh Watershed, Ilam Province, Watershed Management Research Journal, 12(24) (In Persian).
32. Zanjan Agricultural Jihad Organization, Deputy of Planning and Economic Affairs, Zanjan Agricultural Statistics, 2009
33. Zanjan Regional Water Company, Final Report of Groundwater Balancing Studies in Critically Prohibited Areas of Zanjan-Abhar Plain, Maroon Consulting Engineers, June 2009.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
