1- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده: (35 مشاهده)
مقدمه و هدف: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ایﻨﮑﻪ ﺗﻨﻮع زیﺴﺘﯽ در ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ زﻧﺪه ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﺎص آن ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ و از ﻃﺮف دیﮕﺮ ﭘﺎیﺪاری ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﻮاﻧﺎیﯽ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ در ﺣﻔﻆ و ﻧﮕﻬﺪاری ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻮد ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد، ﭘﺲ ﮐﺎﻫﺶ یﺎ اﻓﺰایﺶ ﺗﻨﻮع ﺑﺮ ﭘﺎیﺪاری آن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد. در مطالعه حاضر از شاخص های تنوع گونه ای (غنا، شانون-وینر، سیمپسون و یکنواختی) و کارکردی (غنای کارکردی، یکنواختی کارکردی، واگرایی کارکردی و شاخص های میانگین وزنی جامعه (CWM) برای بررسی ارتباط آنها با مدیریت های مختلف چرا (سبک و سنگین) و دو اقلیم متفاوت در حوزه های ابخیز استان مازندران استفاده شد.
مواد و روش ها: به منظور بررسی اثرات چرای دام بر تنوع پوشش گیاهی مناطق ییلاقی دو حوزه آبخیز زارم رود و چشمه کیله در شرق و غرب مازندران انتخاب شدند. به منظور محاسبه شاخص های تنوع گونه ای، تنوع کارکرد (سطح برگ، محتوای ماده خشک برگ، شاخص سطح ویژه برگ، ارتفاع گیاه و وزن خشک برگ) از 5 پلات اصلی (10*10) که درون هر پلات از 3 پلات 1*1 مترمربعی جهت نمونه برداری استفاده که در مجموع 15 پلات در هر سایت چرایی (سبک و سنگین) و در کل 30 پلات در قالب طرح تصادفی-سیستماتیک استفاده شد. همچنین، به منظور مقایسه آماری داده ها از آزمون تجزیه واریانس در قالب مدل عمومی خطی (GLM) و برای تفکیک پذیری مناطق چرایی که ایا با استفاده از شاخص های تنوع کارکردی قابل تفکیک هستند یا نه از تجزیه مولفه های اصلی (PCA) استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که متغیرهای وابسته (میانگین وزنی سطح برگ و میانگین وزنی محتوای ماده خشک) بصورت معنی دار در اقلیم مختلف و چرای دام مختلف، متفاوت هستند. همچنین بطور مشابه متغیر مستقل منطقه و چرای دام با متغیرهای غنای گونه ای، شانون-وینر و میانگین وزنی سطح برگ دارای اختلاف معنی داری هستند. با توجه به نتایج تجزیه مولفه های اصلی مولفه اول (سیمپسون، شانون-وینر، غنای کارکرد و واگرایی کارکرد) 3/36 درصد و مولفه دوم (یکنواختی، یکنواختی کارکرد، میانگین وزنی سطح برگ میانگین وزنی محتوای ماده خشک و میانگین وزنی ارتفاع) 8/19 درصد از تغییرات را توجیه می کنند.
نتیجه گیری: این مطالعه اهمیت حفاظت از چرا را به عنوان یک ابزار مدیریتی مؤثر برای حفظ پوشش های گیاهی برجسته میکند. به طور کلی، ترکیب صفات گیاهی در پوشش گیاهی مناطق کوهستانی ایران بیشتر تحت تأثیر چرای شدید بوده تا تفاوتهای آب و هوایی.
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1402/2/14 | پذیرش: 1402/11/25