مقدمه و هدف: در این مطالعه با در نظرگرفتن یک دوره زمانی 20 ساله در حوزه تجن با استفاده از مدل SWAT تحت سناریوهای تداوم روند تغییرات کاربری اراضی، فرایندهای تغییر سیمای سرزمین و نیز سناریوهای مدیریتی رواناب حوزه آبخیز تجن بررسی و هم چنین با بررسی ارتباط پارامترهای جریان با سنجه های سیمای سرزمین امکانات بالقوه استفاده از سنجه های سیمای سرزمین در مدیریت رواناب حوزه آبخیز را مورد توجه قرار دهد.
مواد و روشها: با استفاده از مدل هیدرولوژیکیSWAT شاخص جریان هیدرولوژیکی محیطی بررسی شد. سپس در ادامه با بهره گیری از نقشه های کاربری اراضی منطقه تحت دوره زمانی 1991،1995،2000،2010،2016،2020 از دید تغییرات سیمای سرزمین بر میزان شدت جریان حوزه مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: نتایج شبیه سازی نشان میدهد که مدل SWAT قابلیت شبیه سازی خوبی را در برآورد جریان در ایستگاه های هیدرومتری کردخیل، پرویج، ریگ چشمه، ورند، واستان، گرم رود، کرچای و علی آباد را دارد. پس از بررسی و قابلیت مدل حال نوبت به بررسی سیمای سرزمین تحت تاثیر کاربری اراضی و تاثیر آن بر میزان جریان گشت که از این رو میزان رواناب در پوشش سرزمین افزایش خواهد یافت یا خیر که ضروری است استراتژی هایی جهت مدیریت روانآب رودخانه صورت گیرد.
نتیجهگیری: در نهایت، نتایج این مطالعه به ویژه اهمیت پوشش سرزمین که می تواند اثر اندک، کاهش و یا افزایش بر کمیت آب داشته باشد را تایید کرد. همچنین این مطالعه اطلاعات ارزشمند و مهمی را برای تصمیم سازان به منظور طراحی سناریوهای سازگار منطبق با اصول توسعه پایدار که هدف مدیریت جریان را دارد، فراهم می کند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تغيير کاربری اراضی دریافت: 1402/10/4 | پذیرش: 1403/2/22