پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

  خشکسالی پدیده­ای است که در طول تاریخ همواره گریبان­گیر بشر بوده است. در دهه­های اخیر
به­دلیل گرمایش فراگیر و دستکاری­های بشر در بوم­سامانه­های طبیعی فراوانی، ماندگاری و سختی پدیده خشکسالی افزایش یافته است. افزون بر آسیب به بخش­های کشاورزی و منابع آبی، خشکسالی از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز گرفتاری­های فراوانی برای جوامع انسانی به وجود ­آورده است. در این پژوهش خشکسالی دشت ارژن- پریشان (منطقه مطالعاتی دریاچه پریشان) در یک دوره آماری 37 ساله بررسی می­شود و تاثیر آن بر افت تراز سطح آب دریاچه و سرانجام احتمال خشکیدن آن ارزیابی می­شود. پایش خشکسالی این منطقه با 6 نمایه خشکسالی SPI ، CZI ، MCZI ، ZSI ، PN و DI در 5 ایستگاه برگزیده پیرامون دریاچه و در سه مقیاس زمانی کوتاه­مدت (3 ماهه)، میان­مدت (12 ماهه) و بلندمدت (48 ماهه) بررسی شد. عملکرد نمایه­های SPI ، CZI ، MCZI و ZSI در همه ایستگاه­های مورد بررسی همانند بود و تفاوت معنی­داری میان آنها دیده نشد. یافته­های پایش خشکسالی با نمایه­های SPI ، CZI ، MCZI و ZSI در همه ایستگاه­ها در مقیاس زمانی کوتاه­مدت رخداد خشکسالی­های شدید را با فراوانی و ماندگاری کم، و خشکسالی­های ملایم و متوسط را با فراوانی و ماندگاری بیشتر نشان دادند. با افزایش مقیاس زمانی، خشکسالی­های شدید با فراوانی کم، ولی ماندگاری بالا رخ دادند. نمایه­های DI و PN ، به ویژه در مقیاس زمانی کوتاه­مدت، تغییرات رطوبتی را خیلی سریع و شدید منعکس کردند.