پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

در سال­های اخیر به علت افزایش فراوانی خشکسالی­ها در مناطق خشک و نیمه­خشک کشور سطح آب دریاچه­ها ­به طور چشم­گیری کاهش یافته و افزون بر آسیب­های زیست­محیطی، بخش­های اقتصادی و اجتماعی جامعه را نیز با چالش روبه­رو کرده است. هدف این پژوهش، بررسی نوسانات تراز سطح آب دریاچه پریشان در دوره­های خشک و تر، تاثیر خشکسالی­ها بر افت تراز سطح آب دریاچه و تعیین اثرگذارترین نمایه خشکسالی بر افت ترازسطح آب دریاچه می­باشد. در این پژوهش با به­کار­گیری نمایه­های خشکسالی SPI، CZI،MCZI  وZSI  تاثیر خشکسالی و ترسالی بر نوسانات ترازسطح آب دریاچه پریشان در 5 ایستگاه نزدیک به دریاچه، در سه مقیاس زمانی کوتاه­مدت (3 ماهه)، میان­مدت (12 ماهه) و بلندمدت (48 ماهه) برای بازه آماری 1352 تا 1388 بررسی شد. یافته­های این پژوهش گویای آن است که نمایه­های خشکسالی هواشناسی SPI، CZI، MCZI وZSI  در همه ایستگاه­ها در مقیاس زمانی میان و بلند­مدت (بجز نمایه SPI در مقیاس میان­مدت در ایستگاه دشت برم) رابطه معنی­داری در سطوح احتمال 5 و 1 درصد با تغییرات تراز سطح آب دریاچه نشان دادند. نمایه­هایSPI  و CZI در مقیاس زمانی بلند­مدت در ایستگاه دشت ارژن دارای بیشترین ضریب همبستگی (60/0 = r) بودند. با رفع اختلاف فاز میان رخداد خشکسالی و افت تراز سطح آب دریاچه روابط رگرسیونی برای 4 نمایه خشکسالی در مقیاس­ زمانی کوتاه­مدت هم بهبود یافت. یافته­ها نشان دادند خشکسالی با تاخیر زمانی چند ماهه عامل مهمی در افت تراز سطح آب دریاچه پریشان در دهه 1380 بوده است.