پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

تغییر کاربری اراضی یکی از چالش­های عمده در قرن بیست و یکم مطرح خواهد بود و برخی حتی اعتقاد دارند که آثار آن نسبت به پدیده تغییر اقلیم بیش­تر است. تغییر کاربری اراضی بر تولید رواناب و سایر مؤلفه­های هیدرولوژیک مثل گیرش، نفوذ و شدت سیل­خیزی اثر می­گذارد. هدف از این تحقیق بررسی آثار هیدرولوژیک تغییر کاربری اراضی طی 30 سال اخیر در حوزه کسیلیان به مساحت 8/343 کیلومتر مربع می­باشد. در این تحقیق از تصاویر سنجنده­های MSS، ETM+ و LISSIII به ترتیب مربوط به سال­های 1356، 1380 و 1386 برای ارزیابی تغییرات کاربری اراضی حوزه استفاده گردید. نتایج نشان می­دهد طی این دوره 9/251 هکتار از سطح جنگل‏های منطقه کاسته شده و برای ارزیابی اثر این تغییرات بر ویژگی­های هیدرولوژیک حوزه از مدل HEC-HMS استفاده گردید. پس از واسنجی و اعتباریابی مدل برای دوره­های 1356، 1380 و 1386 مشخص شد که طی این دوره 30 ساله 2/11 مترمکعب برثانیه به دبی اوج و 8/98 مترمکعب به حجم رواناب افزوده شده، که نشان­دهنده تأثیر کاهش اراضی جنگلی و افزایش مراتع بر دبی اوج و حجم رواناب حوزه است. بنابراین، تغییرات اندک روی کاربری منطقه باعث تغییرات محسوس بر دبی اوج و حجم رواناب حوزه کسیلیان گردید.