پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

     بخش عمده‌ای از کشور ایران جزء مناطق خشک و نیمه‌خشک محسوب می‌شود و آب عاملی محدودکننده برای فعالیت‌های انسان در این مناطق به شمار می‌آید. یکی از راه‌های برطرف کردن کمبودهای فصلی آب، استفاده از آب‌های زیرزمینی است. از شیوه‌های ذخیره‌سازی و استفاده از آب‌های زیرزمینی، می‌توان به سد زیرزمینی اشاره داشت که ازجمله فن‌هایی است که به کمک آن می‌توان مدیریت منابع آبی موجود را بهبود بخشیده و بهره‌وری از این منابع را افزایش داد. در این پژوهش سعی شده تا با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و سامانه‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره مستعدترین مکان‌ها برای احداث سدهای زیرزمینی حوزه آبخیز الشتر شناسایی شوند. بدین منظور، ابتدا داده‌های هشت پارامتر تأثیرگذار شیب، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، واحدهای ژئومورفولوژی، گسل، آبراهه، چاه‌ها و مناطق مسکونی منطقه مورد مطالعه، در محیط GIS آماده‌سازی گردید و با استفاده از روش ANP و مقایسه زوجی وزن هر معیار و وزن کلاس‌های هر لایه در نرم‌افزار Super Decision محاسبه شد. در مرحله بعد، نواحی دارای محدودیت حذف گردید. سپس با استفاده از توابع تحلیلی GIS کل محدوده برای هر یک از معیارهای تعیین‌شده پهنه‌بندی شد در نهایت، با تلفیق نقشه‌های پهنه‌بندی شده بر اساس وزن اکتسابی از روش ANP نقشه نهایی در پنج کلاس از بسیار مناسب تا نامناسب تهیه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که 15 درصد از مساحت محدوده مورد مطالعه بسیار مناسب، 11 درصد مناسب، 18 درصد نسبتاً مناسب، 37 درصد نسبتاً نامناسب و 19 درصد نامناسب است.