پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

در این مطالعه با بهره­گیری از تجربیات کشاورزان حوزه آبخیز شاهرود، عوامل مؤثر بر مشارکت آن­ها در به­کارگیری عملیات حفاظت آب و خاک بررسی شد. برای این منظور، از مدل لاجیت چندگزینه­ای¹ (MNL) استفاده شد. داده­های مورد نیاز با تکمیل پرسشنامه­ از 138 کشاورز جمع­آوری شد. برای انتخاب کشاورزان نمونه از روش نمونه­گیری طبقه­ای تصادفی و فرمول کوکران استفاده شد. نتایج نشان داد که تنها 7/42 درصد از کشاورزان حوزه آبخیز شاهرود در حدمتوسط عملیات حفاظتی را به کار می‌گیرند. نتایج الگوی رگرسیونی لاجیت نشان داد که متغیرهای تحصیلات، شیب اراضی، آگاهی از عملیات حفاظتی، درآمد ناخالص سالانه، دریافت کمک­های بلاعوض و شرکت در کلاس­های ترویجی اثرات مثبت و معنی­دار و متغیرهای سن و اشتغال در بخش غیرکشاورزی اثرات منفی و معنی­داری بر احتمال مشارکت کشاورزان در به­کارگیری اقدامات حفاظت آب و خاک دارند. مدل لاجیت چندگزینه­ای در سطح اطمینان بالایی با آماره‌های آزمون نسبت درست­نمایی 57/30 برای اقدامات مکانیکی، 68/19 برای اقدامات غیرمکانیکی و 32/24 برای اقدامات مدیریتی معنی‌دار شد. بیش­ترین ارزش احتمال معادل 065/0 و برای عملیات غیرمکانیکی به­دست آمد.