دوره 15، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1403 )
جلد 15 شماره 2 صفحات 141-132 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Eslami E. (2024). The Relationship between Spiritual Health and Water Consumption among the Local Community of Gorgan. J Watershed Manage Res. 15(2), 132-141. doi:10.61186/jwmr.15.2.132
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1182-fa.html
URL: http://jwmr.sanru.ac.ir/article-1-1182-fa.html
اسلامی اسماعیل. بررسی رابطه بین سلامت معنوی و مصرف آب در بین جامعه محلی گرگان پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز 1403; 15 (2) :141-132 10.61186/jwmr.15.2.132
دانشکده مذاهب، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
چکیده: (181 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: دین به‌عنوان یک باور عمومی همواره نقشی اساسی در تکوین و تحکیم نهادهای اجتماعی داشته است. از خلقت آدم تاکنون، دین نهتنها به‌عنوان یک راهنمای فردی، بلکه به‌عنوان معیاری برای تنظیم رفتارهای اجتماعی عمل کرده و در حوزه‌های مختلف، از جمله مدیریت منابع طبیعی، نقش مهمی ایفا کرده است. یکی از الگوهای جالب توجه در ارتباط دین و طبیعت، رابطه‌ای است که براساس اهمیت و تقدس آب در آموزه‌های دینی شکل گرفته است. در این چارچوب، آب به‌عنوان نمادی از پاکی، خلوص و سلامت معنوی معرفی شده است. بر اساس این الگو، سلامت معنوی که بهمعنای اتصال عمیق به ارزش‌های دینی و الهی است، نقشی کلیدی در تنظیم روابط تربیتی، دینی، مدنی و فردی ایفا می‌کند. با وجود اهمیت فراوان این موضوع، تحقیقات اندکی در خصوص نقش باورهای دینی در مصرف منابع طبیعی، به‌ویژه در جوامع اسلامی، صورت گرفته است. علت این کمبود، چالش‌های فرهنگی و اجتماعی مرتبط با مطالعه این قبیل موضوعات است که اغلب محققان از آن اجتناب کرده‌اند. در حقیقت، باورها و نگرش‌های دینی افراد به‌طور طبیعی از طبیعت و منابع آن الهام گرفته است و در این میان آب یکی از حیاتی‌ترین عناصر طبیعی بهشمار می‌رود که نقشی کلیدی در حیات و بقای بشریت دارد. دین اسلام به‌ویژه در آموزه‌های قرآنی، بارها و بارها بر اهمیت حفاظت و صرفه‌جویی در مصرف آب تأکید کرده است. قرآن کریم آب را مایه حیات دانسته و بر لزوم مراقبت از این نعمت الهی تأکید کرده است. در کنار این آموزه‌ها، باورهای دینی همواره نقشی محوری در شکل‌گیری نگرش‌ها و رفتارهای افراد ایفا کرده‌اند. یکی از این باورها، که به‌عنوان بخشی از دینداری شناخته می‌شود، مفهوم سلامت معنوی است. سلامت معنوی بهمعنای پیوند عمیق افراد با آموزه‌های دینی است که می‌تواند آن‌ها را به استفاده مسئولانه‌تر از منابع طبیعی، از جمله آب، سوق دهد. این ارتباط نهتنها در رفتارهای عبادی و مناسکی افراد قابل مشاهده است، بلکه در جنبه‌های روزمره زندگی، همچون تعاملات اجتماعی و نحوه استفاده از منابع طبیعی نیز تأثیرگذار است. با اینحال، کمتر پژوهشی به‌طور خاص رابطه بین سلامت معنوی و مصرف بهینه آب را، به‌ویژه در جوامع اسلامی، بررسی کرده است. پیچیدگی‌های فرهنگی و اجتماعی مرتبط با مطالعه چنین موضوعاتی همواره چالش‌برانگیز بوده است و این امر سبب شده که کمتر پژوهشی در این زمینه انجام گیرد. در این راستا، پژوهش حاضر با در نظر گرفتن نقش آب و ارتباط آن با باورهای دینی و سلامت معنوی، به بررسی رابطه بین نگرش مذهبی، سطح درآمد و میزان مصرف آب در جامعه شهرستان گرگان پرداخته است. هدف این مطالعه یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا بین نگرش‌های مذهبی افراد و میزان مصرف آب آن‌ها رابطه‌ای وجود دارد یا خیر؟ همچنین، این پژوهش به بررسی تأثیر متغیرهای دیگری همچون جنسیت، سطح درآمد، تعداد اعضای خانوار و وضعیت شغلی بر میزان مصرف آب پرداخته است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری آن شامل ساکنین شهری شهرستان گرگان در سال 1400 است. از این جامعه آماری، حدود 100 نفر بهروش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. انتخاب این نمونه‌ها به‌گونه‌ای بوده که از بین جوامع مختلف شهری گرگان گزینش شده‌اند تا تنوع در خصوصیات جمعیتی، اقتصادی و فرهنگی حفظ شود. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های معتبر و استاندارد استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه نگرش‌سنج باور دینی، پرسش‌نامه سلامت معنوی و پرسش‌نامه مالی بود. پرسش‌نامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون که شامل 20 سؤال است، به‌منظور سنجش دو بعد سلامت مذهبی و سلامت وجودی طراحی شده است. این پرسش‌نامه نمره کلی سلامت معنوی فرد را از 0 تا 100 تعیین می‌کند. پرسش‌نامه دوم به سنجش نگرش افراد نسبت به مصرف آب و گرایش آن‌ها به صرفه‌جویی پرداخته است. این پرسش‌نامه نیز شامل 21 سؤال است که ابعاد شناختی، عاطفی، رفتاری و مسئولیت‌پذیری افراد را در ارتباط با مصرف آب مورد ارزیابی قرار می‌دهد. روایی این ابزارها از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن‌ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ با مقادیر 0/82 برای سلامت معنوی و 0/94 برای پرسش‌نامه گرایش به صرفه‌جویی آب تأیید شده است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS استفاده شد. ابتدا از روش‌های آمار توصیفی برای توصیف متغیرهای جمعیتی و شاخص‌های مورد مطالعه (میانگین، انحراف معیار و درصدها) بهره گرفته شد. سپس، از روش‌های آمار استنباطی از جمله ضریب همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون چندمتغیره برای بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل (سلامت معنوی، جنسیت، درآمد، تعداد اعضای خانوار و وضعیت شغلی) و متغیر وابسته (مصرف آب) استفاده شد. سطح معناداری در این مطالعه 0/05 در نظر گرفته شد و تمامی اصول اخلاقی، شامل رضایت آگاهانه شرکت‌کنندگان و حفظ محرمانگی اطلاعات، رعایت شده است.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که بین سلامت معنوی و مصرف آب رابطه‌ای مثبت و معنادار وجود دارد. این بدان معناست که افرادی که از سلامت معنوی بالاتری برخوردار بودند، تمایل بیشتری به صرفه‌جویی در مصرف آب نشان دادند. همچنین، رابطه معناداری بین میزان مصرف آب و سن افراد مشاهده شد. افراد مسن‌تر نسبت به جوانان تمایل بیشتری به صرفه‌جویی در مصرف آب داشتند. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که سلامت معنوی و سن دو متغیر اصلی پیش‌بینی‌کننده رفتارهای صرفه‌جویی در مصرف آب هستند. به بیان دیگر، افزایش سلامت معنوی و همچنین افزایش سن افراد به‌طور معناداری با افزایش تمایل به مصرف بهینه آب همراه است. سایر متغیرهای جمعیتی نظیر جنسیت، سطح درآمد، وضعیت شغلی و تعداد اعضای خانوار تأثیر معناداری بر مصرف آب نداشتند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ارتقای سلامت معنوی می‌تواند به بهبود رفتارهای مرتبط با مصرف آب و کاهش هدررفت منابع آبی منجر شود. این تأثیر به‌ویژه در میان افرادی که سن بالاتری دارند، مشهودتر است.
نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان می‌دهد که سلامت معنوی به‌عنوان یک عامل مهم و تأثیرگذار، نقشی کلیدی در بهبود رفتارهای مصرفی آب ایفا می‌کند. تقویت سلامت معنوی و باورهای دینی در جامعه، به‌ویژه در مناطق خشک و کم‌آب، می‌تواند به‌عنوان راهکاری مؤثر برای مقابله با بحران آب و مصرف بهینه منابع طبیعی مطرح شود. همچنین، یافته‌ها حاکی از آن است که افزایش سن به‌عنوان عاملی مهم در کاهش مصرف آب و گرایش به صرفه‌جویی مؤثر است. بنابراین، آموزش و ترویج مفاهیم دینی مرتبط با صرفه‌جویی و حفاظت از منابع طبیعی، به‌ویژه از طریق نهادهای دینی و آموزشی، می‌تواند نقشی مهم در تغییر الگوی مصرف آب در جامعه داشته باشد. به‌طور کلی، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ارتقای سلامت معنوی از طریق آموزش و آگاهی‌بخشی می‌تواند به کاهش مصرف بی‌رویه آب و حفاظت بهتر از منابع طبیعی منجر شود. این امر به‌ویژه در جوامعی که با بحران کمبود آب مواجه هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است و نیازمند توجه بیشتر سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان فرهنگی و آموزشی است.
مقدمه و هدف: دین به‌عنوان یک باور عمومی همواره نقشی اساسی در تکوین و تحکیم نهادهای اجتماعی داشته است. از خلقت آدم تاکنون، دین نهتنها به‌عنوان یک راهنمای فردی، بلکه به‌عنوان معیاری برای تنظیم رفتارهای اجتماعی عمل کرده و در حوزه‌های مختلف، از جمله مدیریت منابع طبیعی، نقش مهمی ایفا کرده است. یکی از الگوهای جالب توجه در ارتباط دین و طبیعت، رابطه‌ای است که براساس اهمیت و تقدس آب در آموزه‌های دینی شکل گرفته است. در این چارچوب، آب به‌عنوان نمادی از پاکی، خلوص و سلامت معنوی معرفی شده است. بر اساس این الگو، سلامت معنوی که بهمعنای اتصال عمیق به ارزش‌های دینی و الهی است، نقشی کلیدی در تنظیم روابط تربیتی، دینی، مدنی و فردی ایفا می‌کند. با وجود اهمیت فراوان این موضوع، تحقیقات اندکی در خصوص نقش باورهای دینی در مصرف منابع طبیعی، به‌ویژه در جوامع اسلامی، صورت گرفته است. علت این کمبود، چالش‌های فرهنگی و اجتماعی مرتبط با مطالعه این قبیل موضوعات است که اغلب محققان از آن اجتناب کرده‌اند. در حقیقت، باورها و نگرش‌های دینی افراد به‌طور طبیعی از طبیعت و منابع آن الهام گرفته است و در این میان آب یکی از حیاتی‌ترین عناصر طبیعی بهشمار می‌رود که نقشی کلیدی در حیات و بقای بشریت دارد. دین اسلام به‌ویژه در آموزه‌های قرآنی، بارها و بارها بر اهمیت حفاظت و صرفه‌جویی در مصرف آب تأکید کرده است. قرآن کریم آب را مایه حیات دانسته و بر لزوم مراقبت از این نعمت الهی تأکید کرده است. در کنار این آموزه‌ها، باورهای دینی همواره نقشی محوری در شکل‌گیری نگرش‌ها و رفتارهای افراد ایفا کرده‌اند. یکی از این باورها، که به‌عنوان بخشی از دینداری شناخته می‌شود، مفهوم سلامت معنوی است. سلامت معنوی بهمعنای پیوند عمیق افراد با آموزه‌های دینی است که می‌تواند آن‌ها را به استفاده مسئولانه‌تر از منابع طبیعی، از جمله آب، سوق دهد. این ارتباط نهتنها در رفتارهای عبادی و مناسکی افراد قابل مشاهده است، بلکه در جنبه‌های روزمره زندگی، همچون تعاملات اجتماعی و نحوه استفاده از منابع طبیعی نیز تأثیرگذار است. با اینحال، کمتر پژوهشی به‌طور خاص رابطه بین سلامت معنوی و مصرف بهینه آب را، به‌ویژه در جوامع اسلامی، بررسی کرده است. پیچیدگی‌های فرهنگی و اجتماعی مرتبط با مطالعه چنین موضوعاتی همواره چالش‌برانگیز بوده است و این امر سبب شده که کمتر پژوهشی در این زمینه انجام گیرد. در این راستا، پژوهش حاضر با در نظر گرفتن نقش آب و ارتباط آن با باورهای دینی و سلامت معنوی، به بررسی رابطه بین نگرش مذهبی، سطح درآمد و میزان مصرف آب در جامعه شهرستان گرگان پرداخته است. هدف این مطالعه یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا بین نگرش‌های مذهبی افراد و میزان مصرف آب آن‌ها رابطه‌ای وجود دارد یا خیر؟ همچنین، این پژوهش به بررسی تأثیر متغیرهای دیگری همچون جنسیت، سطح درآمد، تعداد اعضای خانوار و وضعیت شغلی بر میزان مصرف آب پرداخته است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری آن شامل ساکنین شهری شهرستان گرگان در سال 1400 است. از این جامعه آماری، حدود 100 نفر بهروش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. انتخاب این نمونه‌ها به‌گونه‌ای بوده که از بین جوامع مختلف شهری گرگان گزینش شده‌اند تا تنوع در خصوصیات جمعیتی، اقتصادی و فرهنگی حفظ شود. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های معتبر و استاندارد استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه نگرش‌سنج باور دینی، پرسش‌نامه سلامت معنوی و پرسش‌نامه مالی بود. پرسش‌نامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون که شامل 20 سؤال است، به‌منظور سنجش دو بعد سلامت مذهبی و سلامت وجودی طراحی شده است. این پرسش‌نامه نمره کلی سلامت معنوی فرد را از 0 تا 100 تعیین می‌کند. پرسش‌نامه دوم به سنجش نگرش افراد نسبت به مصرف آب و گرایش آن‌ها به صرفه‌جویی پرداخته است. این پرسش‌نامه نیز شامل 21 سؤال است که ابعاد شناختی، عاطفی، رفتاری و مسئولیت‌پذیری افراد را در ارتباط با مصرف آب مورد ارزیابی قرار می‌دهد. روایی این ابزارها از طریق اعتبار محتوا و پایایی آن‌ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ با مقادیر 0/82 برای سلامت معنوی و 0/94 برای پرسش‌نامه گرایش به صرفه‌جویی آب تأیید شده است. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS استفاده شد. ابتدا از روش‌های آمار توصیفی برای توصیف متغیرهای جمعیتی و شاخص‌های مورد مطالعه (میانگین، انحراف معیار و درصدها) بهره گرفته شد. سپس، از روش‌های آمار استنباطی از جمله ضریب همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون چندمتغیره برای بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل (سلامت معنوی، جنسیت، درآمد، تعداد اعضای خانوار و وضعیت شغلی) و متغیر وابسته (مصرف آب) استفاده شد. سطح معناداری در این مطالعه 0/05 در نظر گرفته شد و تمامی اصول اخلاقی، شامل رضایت آگاهانه شرکت‌کنندگان و حفظ محرمانگی اطلاعات، رعایت شده است.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که بین سلامت معنوی و مصرف آب رابطه‌ای مثبت و معنادار وجود دارد. این بدان معناست که افرادی که از سلامت معنوی بالاتری برخوردار بودند، تمایل بیشتری به صرفه‌جویی در مصرف آب نشان دادند. همچنین، رابطه معناداری بین میزان مصرف آب و سن افراد مشاهده شد. افراد مسن‌تر نسبت به جوانان تمایل بیشتری به صرفه‌جویی در مصرف آب داشتند. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که سلامت معنوی و سن دو متغیر اصلی پیش‌بینی‌کننده رفتارهای صرفه‌جویی در مصرف آب هستند. به بیان دیگر، افزایش سلامت معنوی و همچنین افزایش سن افراد به‌طور معناداری با افزایش تمایل به مصرف بهینه آب همراه است. سایر متغیرهای جمعیتی نظیر جنسیت، سطح درآمد، وضعیت شغلی و تعداد اعضای خانوار تأثیر معناداری بر مصرف آب نداشتند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ارتقای سلامت معنوی می‌تواند به بهبود رفتارهای مرتبط با مصرف آب و کاهش هدررفت منابع آبی منجر شود. این تأثیر به‌ویژه در میان افرادی که سن بالاتری دارند، مشهودتر است.
نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان می‌دهد که سلامت معنوی به‌عنوان یک عامل مهم و تأثیرگذار، نقشی کلیدی در بهبود رفتارهای مصرفی آب ایفا می‌کند. تقویت سلامت معنوی و باورهای دینی در جامعه، به‌ویژه در مناطق خشک و کم‌آب، می‌تواند به‌عنوان راهکاری مؤثر برای مقابله با بحران آب و مصرف بهینه منابع طبیعی مطرح شود. همچنین، یافته‌ها حاکی از آن است که افزایش سن به‌عنوان عاملی مهم در کاهش مصرف آب و گرایش به صرفه‌جویی مؤثر است. بنابراین، آموزش و ترویج مفاهیم دینی مرتبط با صرفه‌جویی و حفاظت از منابع طبیعی، به‌ویژه از طریق نهادهای دینی و آموزشی، می‌تواند نقشی مهم در تغییر الگوی مصرف آب در جامعه داشته باشد. به‌طور کلی، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ارتقای سلامت معنوی از طریق آموزش و آگاهی‌بخشی می‌تواند به کاهش مصرف بی‌رویه آب و حفاظت بهتر از منابع طبیعی منجر شود. این امر به‌ویژه در جوامعی که با بحران کمبود آب مواجه هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است و نیازمند توجه بیشتر سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان فرهنگی و آموزشی است.
فهرست منابع
1. Aalipour-Hafshajani, F., Mahdavi-Hafshajani, F., & Aalipour-Hafshajani, M. (2020). A Scientific Approach to the Quran's View of the Health Role of Water in Human Life. Journal of Pizhūhish Dar Dīn va Salāmat, 5(4), 139-156. [DOI:10.22037/jrrh.v5i4.21083]
2. Ahmadi, S., & Zareei, G. (2017). A Study of the Effect of Religiousity on Attitude into Water Saving in Yasouj. Quarterly Journal of Social Development (Previously Human Development), 11(3), 195-210 (In Persian). [DOI:10.22055/qjsd.2017.12829]
3. Aldin, S., & Hossein, S. (2015). Consumerism in a Modern and Religious Style of Life. Journal of Lifestyle, 1(1), 7-30 (In Persian).
4. Alhami, D. 1997. Extravagance and wastefulness, a global scourge. Darsh hai az Maktab Islam, 41(5), 4-12 (In Persian).
5. Asgari, Z., & Naghavi, A. (2019). Explaining post-traumatic growth: Thematic synthesis of qualitative research. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 25(2), 222-234 (In Persian). [DOI:10.32598/ijpcp.25.2.222]
6. Atefifar, H., Agajani Marsa, H., & Mohseni Tabrizi, A. (2021). Family-Based Care & Preventive Strategies in Front of High-Risk Behaviors. Sociological studies, 4(52), 135 (In Persian). [DOI:10.30495/jss.2021.1929154.1327]
7. Chapra, M. U. (1992). Islam and the Economic Challenge. International Institute of Islamic Thought (IIIT). Uk, 69 pp.
8. Corder, G. W., & Foreman, D. I. (2009). Nonparametric Statistics for Non-Statisticians: A Step-by-Step Approach. John Wiley & Sons. 1st edition. Wiley, Hoboken, N.J, 264 pp. [DOI:10.1002/9781118165881]
9. Daghighi Asli, A., Geraeinezhad G., & Ajaeebi, N. (2017). Population and Water: Determining the Optimal Population Size Based on the Fresh Water Resources in Iran. Iranian Population Studies Journal, 3(5), 163-182 (In Persian).
10. Davies, D.J., & Thate, M.J. (2017). Religion and and the Individual: Belief, Practice, and Identity, MDPI Books. 196 pp. https://www.mdpi.com/books/reprint/337-religion-and-the-individual-belief-practice-and-identity
11. Fasihi, A. (2008). Need for religion in modern society: with an emphasis on law and morality. Political Science, 11(42), 173-204 (In Persian).
12. Golkarami, A., & Kaviani Rad, M. (2017). The Effect of Limited Water Resources on Hydropolitic Tensions (Case Study: Iran's Central Catchment with Emphasis on Zayandehrood Basin). Geography and Environmental Planning, 28(1), 113-134 (In Persian). [DOI:10.22108/gep.2017.97903.0]
13. Karemi, M., Ghanbari, A., & Amiri, S. (2013). Measurement of the level of risk of land subsidence in No.18 urban residence area of Tehran. Spatial Planning, 3(1), 37-56 (In Persian).
14. Kenny, D. T. (2015). God, Freud and religion: The origins of faith, fear and fundamentalism (pp. ix, 223). Routledge/Taylor & Francis Group. [DOI:10.4324/9781315762890]
15. Khakpoor, H. (2012). Strategies to Promote Management of Consumption In View of the Holy Quran and Narratives. Linguistic Research in the Holy Quran, 1(2), 61-78 (In Persian).
16. Khaksar Moghaddam, G., Abedi Sarvestani, A., & Mahboobi, M.R. (2016). Attitude towards water among rural women, Case Study: Shirvan county of North-Khorasan province. Human & Environment, 14(4), 25-36 (In Persian).
17. Kiani Feyzabad, Z., Yazdani, S., Salami, H., & Peykani, G. R. (2023). Analyze and Identification Components of Instability in Iranian Basins (Application of Water Poverty Index in Basin Scale). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 54(2), 471-485 (In Persian). [DOI:10.22059/ijaedr.2020.284139.668782]
18. King, R. (Ed.). (2017). Religion, Theory, Critique: Classic and Contemporary Approaches and Methodologies (p. 688 Pages). Columbia University Press. [DOI:10.7312/king14542]
19. Marx, K., & Engels, F. (2008). The Poverty of Philosophy (H. Quelch, Trans.). Cosimo Inc.
20. Marzban, A., Rahmanian, V., Servat, F., & Barzegaran, M. (2019). Relationship between religious attitude to water conservation in adolescents: A cross-sectional study in Yazd. Iranian Journal of Health and Environment, 12(3), 409-422.
21. Marzban, A., Ansari, A., Rafiee, S. Y., Ebrahimi, A. A., Dolatabadi, M., & Beykzavieh, A. (2020). Relationship between Religious Attitudes and Water Conservation Tendency in High School Students. Journal of Environmental Health and Sustainable Development, 5(1), 955-961. [DOI:10.18502/jehsd.v5i1.2477]
22. Moghadam, S. R. M., & Chegeni, M. E. (2015). Study the relationship between religious attitudes, self-control and spiritual health between Basij sisters, in the city of Shoush. Journal of Pizhūhish Dar Dīn va Salāmat, 1(1), 40-47.
23. Mokhtari, M., & Rezaee, B. (2020). A sociological study of the relationship between religiosity and awareness of citizenship duties and water consumption behavior (case study: married women over 18 in Isfahan). Strategic Research on Social Problems, 9(4), 77-98. doi:10.22108/srspi.2020.124326.1591
24. Montazeri A., Sahneh, B., & Ghanghermeh, A. (2021). The Role of water resources management in the sustainable livelihood of rural households (Case Study: Northern and Southern Mazraeh of Aq Qala Township). Spatial Planning, 11(1), 67-86 (In Persian). doi: 10.22108/sppl.2020.122008.1478
25. Moosavi Karimi, S. M. (2015). Religious belief and platonic knowledge. Journal of Existence and Knowledge, 2(1), 21-36 (In Persian).
26. Otto, R. (1958). The Idea of the Holy (J. W. Harvey, Trans.; 2nd edition). Oxford University Press. 256 pp.
27. Rajaeian N., Keshtiaray N., & Nadi M.A. (2018a). Analysis of effective themes on water consumption culture; Islamic approach (qualitative study). Journal of Cultural Management, 12(41), 89-106.
28. Rajaeian, N., Keshtiaray, N., & Nadi, M. A. (2018b). Lived experiences of primary school students of water consumption phenomenon. Environmental Education and Sustainable Development, 6(3), 47-60 (In Persian).
29. Ranjbar, M., Gheyrati Arani, L., & Jamshidi Rad, M. S. (2016). Villagers' Religious Attitude Style towards Behavior Management about Water in Two Areas of Fars and Isfahan Provinces (Izadkhast & Ramshe). Environmental Education and Sustainable Development, 4(4), 17-32 (In Persian).
30. Salehi, S., & Ebrahimi, H. (2020). An analysis of students' knowledge and behavior toward water (case study: Secondary schools in Mazandaran). Environmental Sciences, 18(2), 41-58. [DOI:10.29252/envs.18.2.41]
31. Shamkhani, A., Nader Bigdilo, A., & Darvish, A. (2015). The Religious Lifestyle (A Case Study: Analysis of Extravagance Factors and Consumptionism). Seraje Monir, 6(19), 49-78. [DOI:10.22054/ajsm.2015.2851]
32. Shiri-Mohammadabd, H., & Afshani, S. A. (2021). Women's Self-Care and the Explanatory Role of Religion in its Promotion: A Comparative Study in Yazd. The Journal of Tolooebehdasht, 20(2), 27-38. [DOI:10.18502/tbj.v20i2.6763]
33. Zahari, W. A. M. W., & Al, E. (2021). Water Treatment and Purification in Fiqh Perspective. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 12(2), 594-603, https://doi.org/ 10.17762/turcomat.v12i2.913 [DOI:10.17762/turcomat.v12i2.913]
34. Zahedi, S., & Najafi, G. (2021). Sustainable Development, A New Conceptual Framework. Management Research in Iran, 10(4), 43-76 (In Persian).
35. Zare, B., & Moshiri, Z. (2020). Investigating the Effect of Socio-cultural Factors on Water Consumption Among the Citizens of Tehran (Case Study: Tehran District 5). Anthropological Studies, 3(2), 110-133 (In Persian).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
