پاییز و زمستان 1400
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد
چکیده: (41 مشاهده)
اراضی دیم صرف‌نظر از اشتغال و تولید غذا، یکی از منابع مهم رسوب رودخانه‌ها هستند. حساس‌ترین زمان به فرسایش حالتی است که این اراضی شخم‌خورده‌اند و به‌صورت آیش رها شده است. این دوره در اکثر مناطق ایران مصادف با دوره بارندگی است. در پژوهش حاضر تأثیر درجه شیب و شدت بارش بر فرسایش و تولید رسوب در شهرستان گچساران مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور سطح خاک منطقه قبل از آزمایش اشباع شد سپس در سه شیب 6، 12، و 25 درصد با استفاده از باران ساز کامفورست، باران‌هایی با شدت‌های 33، 63 و 110 میلی‌متر بر ساعت ایجاد گردید. میزان رواناب و رسوب با استفاده از ظروف مخصوص جمع‌آوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد. پس از جمع‌آوری داده‌ها، تحلیل‌های لازم از نظر تأثیر عوامل بر میزان رواناب، فرسایش، عناصر کیفی آب، خاک و رسوب انجام شد. مقایسه میانگین پارامترهای مورد مطالعه حاکی از اثرات معنی‌دار (05/0P<) شدت بارندگی و درصد شیب بر میزان رواناب و فرسایش است به‌طوری‌که در سه شیب مورد مطالعه، شدت بارندگی 110 میلی‌متر بر ساعت سبب افزایش 4 و 7/1 برابری رواناب و رسوب در مقایسه با شدت بارش 33 میلی‌متر بر ساعت شده است. همچنین شیب 25 درصد، افزایش 3/2 و 7/1 برابری در میزان رواناب و رسوب در مقایسه با شیب 6 درصد نشان داد. آنالیز نتایج مربوط به غلظت رسوب نشان داد که شدت بارندگی تنها در مقادیر بالای خود بر میزان غلظت و وزن رسوب تأثیرگذار است و در شدت بارندگی 33 و 64 میلی‌متر در ساعت تفاوت معنی‌داری در میزان غلظت و وزن رسوب مشاهده نشد. مقایسه نتایج اثرات شدت بارندگی و شیب بر مؤلفه‌های مورد بررسی بیانگر آنست که شدت بارندگی نسبت به درصد شیب تأثیر بیشتری در میزان رواناب و رسوب داشته است. همچنین اندازهگیری نسبت میزان عناصر غذایی در رسوب و خاک نشان دهنده اثرات فرسایش خاک بر حمل مواد غذایی و کاهش حاصل خیزی است به‌طوری‌که میزان کربن، فسفر و پتاسیم در رسوبات جمع‌آوری شده نسبت به خاک بیشتر گردیده است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
فرسايش خاک و توليد رسوب
دریافت: 1399/7/9 | ویرایش نهایی: 1400/6/21 | پذیرش: 1399/11/9 | انتشار: 1400/6/10
دریافت: 1399/7/9 | ویرایش نهایی: 1400/6/21 | پذیرش: 1399/11/9 | انتشار: 1400/6/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
