پاییز و زمستان 1400
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده: (393 مشاهده)
با توجه به اهمیت خاک و نقش مهم آن در تحول کشورها، روشهای فراوانی برای حفظ این سرمایه ملی و مقابله با پیامدهای فرسایش خاک ارائه شده است. در سالهای اخیر، ایران نیز همانند سایر کشورها با استفاده از حفاظت‌کنندههای آلی و غیر آلی خاک گامی مؤثر برای حفاظت خاک برداشته است. درهمین راستا هدف مطالعه حاضر، بررسی اثر خاکپوش ذرت بر میزان تغییرات رواناب و رسوب است. این مطالعه در خاک لومی –شنی در مقیاس کرتهای کوچک آزمایشگاهی با شیب 20 درصد و با استفاده از شبیه‌ساز باران با شدت 50 میلیمتر بر ساعت با تداوم بارشی 10 دقیقه‌ای انجام شد. بدینمنظور سه سطح پوشش 25، 50 و 75 درصد خاکپوش ذرت و چهار سطح رطوبتی، هوا خشک، 15، 20 و 30 درصد، طی سه تکرار در نظر گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که اعمال پوشش خاکپوش ذرت تأثیر معنیداری بر کاهش رواناب و رسوب در سطح 99 درصد داشته است. با ثابت در نظر گرفتن سطحهای رطوبتی، مقدار رواناب و رسوب تولیدی در کرتهای بدون پوشش (شاهد) و پوشش 25، 50 و 75 درصد بهترتیب 4422، 4290، 3943 و 3619 میلی‌لیتر و 296، 136، 62 و 33 گرم بوده است. نتایج درصد تغییرات رواناب، رسوب و زمان شروع آن‌ها نیز نشان داد که خاکپوش در سطحهای پوشش حفاظتی 25، 50 و 75 درصد و رطوبت‌های مختلف توانست مقدار رواناب را بهترتیب 14/3، 25/11 و 29/19 درصد، رسوب بهترتیب 06/62، 09/77 و85/88 درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون پوشش حفاظتی) کاهش دهد. درصد تغییرات زمان شروع رواناب و رسوب نیز بهترتیب 23/32، 38/73 و 82/136 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافته است. بر اساس تغییرات آب‌نمود و رسوب‌نمود مشخص شد که پوشش حفاظتی 75 درصد خاکپوش ذرت در سطحهای رطوبتی هواخشک، 15، 20 و 30 درصد بهترتیب با داشتن 645، 452، 215 و 99 ثانیه در افزایش زمان شروع رواناب و رسوب در مقایسه با تیمار شاهد مؤثرتر از سایر سطحهای پوششی بهکار برده شده، بوده است. هرچند که دو مقدار دیگر (25 و50 درصد) نیز بر افزایش زمان شروع رواناب و رسوب تولیدی نیز مؤثر بودند. علم به روند تغییرات رواناب و رسوب و زمان شروع آن‌ها با اعمال پوشش حفاظتی می‌تواند ابزاری مفید و راهکاری کارا برای امر حفاظت خاک و آب پیشنهاد شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
حفاظت آب و خاک
دریافت: 1398/6/16 | ویرایش نهایی: 1400/6/21 | پذیرش: 1399/3/17 | انتشار: 1400/6/10
دریافت: 1398/6/16 | ویرایش نهایی: 1400/6/21 | پذیرش: 1399/3/17 | انتشار: 1400/6/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
